
Το αίτημα της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα
Η 18η Μαΐου έχει θεσπιστεί ως Διεθνής Ημέρα Μουσείων και στην χώρα μας γιορτάζεται με ελεύθερη για τους επισκέπτες είσοδο σε όλα τα μουσεία της χώρας. Με αφορμή αυτήν την ημέρα, έρχεται για μια ακόμα φορά στο προσκήνιο το διαχρονικό αίτημα της επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα.
Δύο αιώνες έχουν παρέλθει από τότε που το συνεργείο του λόρδου Έλγιν, δωροδοκώντας τις Οθωμανικές αρχές και ασκώντας έντονη πολιτική επιρροή, αφαίρεσε βάναυσα τις μετόπες και τα γλυπτά του Παρθενώνα, μεταφέροντας τα στο Λονδίνο, όπου αργότερα τοποθετήθηκαν στο Βρετανικό Μουσείο. Τα τελευταία τριάντα χρόνια έχουν πληθύνει οι φωνές, τόσο εγχώριες όσο και ανά τον κόσμο, που υποστηρίζουν τον επαναπατρισμό αυτών των έργων τέχνης και ταυτόχρονα προβάλλουν την αξία των μνημείων για κάθε λαό.
Κύριο επιχείρημα της Ελλάδας στην διεκδίκηση της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα αποτελεί το γεγονός της παράνομης αφαίρεσής τους. Ο Έλγιν δεν διέθετε επίσημη άδεια που να επιτρέπει την απομάκρυνση των αγαλμάτων, ούτε έχει βρεθεί στα αρχεία των εμπλεκόμενων χωρών κανένα έγγραφο που να νομιμοποιεί την ενέργειά του. Ακόμα, όμως και να διέθετε ο Έλγιν άδεια υπογεγραμμένη από τις οθωμανικές αρχές, δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί νόμιμη σήμερα, καθώς τότε η Ελλάδα βρίσκονταν υπό οθωμανική κυριαρχία και δεν μπορούσε να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της. Στην πραγματικότητα τα αγάλματα αυτά αποτελούν προϊόν αρχαιοκαπηλίας που αργότερα πουλήθηκαν από τον Έλγιν στο Βρετανικό Μουσείο.

Οι 5 Καρυάτιδες βρίσκονται σε περίοπτη θέση στο Μουσείο της Ακρόπολης. Στο βάθρο έχει αφεθεί κενός χώρος για την 6η Καρυάτιδα που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο. Πηγή φωτογραφίας
[widget id=”text-6″]
Παράλληλα, είναι απαραίτητο να αναφερθούμε στο γεγονός πως τα μάρμαρα του Παρθενώνα δεν είναι αυτοτελές μνημείο. Δεν είναι απλώς αγάλματα. Είναι τεμάχια, αναπόσπαστα κομμάτια ενός μοναδικού μνημείου. Δεν πρέπει ακόμα να λησμονείται το γεγονός πως τα μνημεία βελτιώνουν αισθητικά των χώρο αλλά και αντιστρόφως ο χώρος βελτιώνει αισθητικά το έργο τέχνης. Η πραγματική ομορφιά των γλυπτών, λοιπόν, μπορεί να γίνει φανερή μόνο μέσα από την ένωσή τους με το μνημείο από όπου αποκόπηκαν.
Σήμερα είναι πλέον αναμφισβήτητο πως η Ελλάδα είναι παραπάνω από ικανή να συντηρήσει και να διαφυλάξει τα γλυπτά του Παρθενώνα. Το υπερσύγχρονο Μουσείο της Ακρόπολης πετυχαίνει τόσο την ορθή συντήρηση των εκθεμάτων του όσο και την σύνδεσή τους με τον Ιερό Βράχο και τον ίδιο τον Παρθενώνα.
Είναι αλήθεια, επίσης, πως τα λαμπρά μνημεία της ανθρωπότητας δεν έχουν ιδιοκτήτη αλλά είναι αναπόσπαστο μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς. Τα μάρμαρα του Παρθενώνα, όμως, αποτελούν σύμβολο του αρχαιοελληνικού κλασικού πολιτισμού και μέρος της ιστορίας των Ελλήνων. «Είναι οι θυσίες μας. Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας» είχε πει η Μελίνα Μερκούρη κατά την ομιλία της το 1982 στη Γενική Διάσκεψη της UNESCO, προβάλλοντας για πρώτη φορά το αίτημα επαναπατρισμού των γλυπτών.