Η εμπιστοσύνη είναι ο θεμέλιος λίθος όλων των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων, και ίσως της επικοινωνίας εν γένει. Εκκινώντας με τη βάση αυτή, συνειδητοποιούμε πως κάθε ανθρώπινος αλλά και κοινωνικός δεσμός δεν έχει προοπτικές εξέλιξης αν δε διαθέτει αυτή την, απλή μεν, αλλά δυσεύρετη προϋπόθεση.

Στην προσπάθεια του ανθρώπινου γένους να χτιστεί κοινωνικά η έννοια της εμπιστοσύνης, δημιουργήσαμε μια νέα αρχή, αυτή των “ηθικών αξιών”. Στηριζόμενοι, δηλαδή, σε αυτήν να καλλιεργείται σταδιακά η αίσθηση εμπιστοσύνης. Έτσι, αναπτύχθηκαν φραγμοί απαράβατοι αλλά και αξίες με θετικό ηθικό πρόσημο, που με τον χρόνο κατάντησαν να τιτλοφορούνται ως “στερεότυπα”. Οι έννοιες αυτές βοήθησαν για να πλαστεί με τον καιρό το σύστημα που διαθέτουμε σήμερα.

Από την άλλη πλευρά, όμως, παρατηρούμε πως το σύστημα που τελικά δημιουργήθηκε δε φαίνεται να ικανοποιεί την μεγαλύτερη μερίδα ανθρώπων, αλλά να ευνοεί μόνο τους ολίγους. Στο σημείο αυτό, καλούμαστε να αναρωτηθούμε εάν οι αξίες που προβάλλονται τόσο μέσω της οικογένειας όσο και μέσω της κοινωνίας, είναι βάσιμες και λειτουργικές προς την πλειοψηφία. Χωρίς να θέλω να ακολουθήσω μαρξιστική συλλογιστική αναρωτιέμαι: όσα πιστεύουμε είναι απόρροια αληθινών προσδοκιών μας ή απλώς καθοδηγούμαστε επί αιώνες από ένα σύστημα νομισματικό, με όπλο το marketing;

Θεωρώ πως κάθε ευσυνείδητος οφείλει να αναλογιστεί αν κάθε πράξη του, κάθε αξία του είναι προσωπική επιλογή κι όχι κοινωνικό επακόλουθο. Ιδιαίτερα, η επιστρατευμένη εμπιστοσύνη απέναντι σε πολιτικές πράξεις άλλων, που ενώ είναι ηθικά διεφθαρμένες και κατευθυνόμενες στο κέρδος, συνεχίζουν να έχουν ανταπόκριση αποκλείεται να είναι συνέπεια των επιθυμιών των πολιτών.

Υπάρχει, όμως, κάποια πολιτική πορεία που θα απεγκλωβιστεί απ’ τα στεγανά του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος και δε θα καταστρατηγεί βασικά ανθρώπινα δικαιώματα; Φοβάμαι πως αυτή τη στιγμή όχι. Το μόνο που υπάρχει είναι η ελεύθερη σκέψη.

Ίσως να μην έχουμε πια ελεύθερη βούληση, μα η κριτική σκέψη βρίσκει ακόμη το δρόμο ανοιχτό. Κι αυτή μπορεί να ανθίσει σε βολεμένα μονοπάτια, μα και σε βουλιαγμένους βάλτους…