
Πέντε γυναίκες πολιτικοί που άφησαν το στίγμα τους
Γράφουν οι Κατερίνα Μπελή και Ευγενία Χατζηαδαμίδου
«Αν θέλεις να ειπωθεί κάτι, ζήτα τη βοήθεια ενός άντρα. Αν θέλεις να γίνει κάτι, ζήτα τη βοήθεια μίας γυναίκας» - Μάργκαρετ Θάτσερ
Αυτή είναι η φράση της σπουδαίας Βρετανίδας πολιτικού Μάργκαρετ Θάτσερ που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τις γυναίκες του 20ου αιώνα. Οι πέντε γυναίκες που ακολουθούν δεν αντικατοπτρίζουν ολόκληρη την δράση των γυναικών στον πολιτικό τομέα, αλλά είναι πέντε γυναίκες οι οποίες με τη δράση τους επηρέασαν τόσο τις χώρες τους αλλά και τα παγκόσμια δρώμενα τα τελευταία 50 χρόνια.
‘Ιντιρα Γκάντι
Η «Σιδηρά Κυρία της Ινδίας»
Δεν είναι λίγες οι φορές που η Ίντιρα Γκάντι (19/11/1917 – 31/10/1984) θεωρείται ότι έχει κάποια συγγένεια με τον Μαχάτμα Γκάντι, ή και ακόμα ότι είναι κόρη του, λάθος που έκανε και ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρίγκαν. Η Γκάντι ήταν κόρη του Τζαουαχαρλάλ Νεχρού, πρώτου πρωθυπουργού της ανεξάρτητης Ινδίας, ενώ το επίθετό της, το πήρε από τον σύζυγό της, Φεροζέ Γκάντι. Μπορεί να ήταν η θέση του πατέρα της που την οδήγησε στο μονοπάτι της πολιτικής, ωστόσο ήταν το δικό της ταλέντο και η προσωπική φιλοδοξία που την οδήγησε στην Βουλή και αργότερα, το 1966, στην πρωθυπουργία. Παρέμεινε πρωθυπουργός της χώρας για 15 ολόκληρα χρόνια (1966-1977, 1980-1984) και οι αλλαγές που επέφερε στην Ινδία είναι αδιαμφισβήτητες. Παρά το κοινωνικό σύστημα των καστών, που δεν ευνοούσαν τις κοινωνικές αλλαγές, η Γκάντι πραγματοποίησε ασταμάτητες προσπάθειες για την ενίσχυση της μεσαίας τάξης απέναντι στις ισχυρότερες. Οι προσπάθειες εσωτερικής μεταρρύθμισης συχνά αμαυρώνονται από τις συγκρούσεις Ινδουιστών και Σιχ, με κινήσεις εναντίων κυρίως των δεύτερων υπό την εντολή της. Οι πρακτικές αυτές οδήγησαν τελικά στην δολοφονία της από Σιχ σωματοφύλακές της. Η ίδια η Ίντιρα, άλλωστε, παραδέχθηκε κατά την διάρκεια της ζωής της ότι, σε αντίθεση με τον πατέρα της, δεν αποτελεί μια αγία, αλλά μία ιδιαίτερα πρακτική πολιτικό.
Μάργκαρετ Θάτσερ
Η original «Σιδηρά Κυρία»
Από αυτή την «πολιτική αναδρομή» δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η Μάργκαρετ Θάτσερ, μία πολιτικός που τάραξε τα πολιτικά νερά της Μεγάλης Βρετανίας από το 1959 μέχρι το 1992 και έμεινε στην ιστορία ως «η Σιδηρά Κυρία». Η Μάργκαρετ Θάτσερ (13/10/1925-8/4/2013) ήταν η πρώτη γυναίκα και μοναδική έως σήμερα που κατέλαβε τη θέση της αρχηγού του Συντηρητικού κόμματος (1975-1990) καθώς και τη θέση της Πρωθυπουργού της χώρας (1979-1990). Αν και ο γάμος της με τον πλούσιο επιχειρηματία Ντένις Θάτσερ της έδωσε την ευκαιρία να συναναστραφεί με μεγάλα πολιτικά ονόματα τις εποχής, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί η εξυπνάδα της και η μακροχρόνια επιμονή της μέχρι την δικαίωση της, δηλαδή την Πρωθυπουργία (1979). Μέσα από τη δράση της υποστήριξε ριζοσπαστικές προτάσεις όπως νόμο για την αποποινικοποίηση της ανδρικής ομοφυλοφιλίας, τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων, τη διατήρηση της θανατικής ποινής και πήρε σκληρές αποφάσεις με στόχο την αναστροφή της πτωτικής πορείας της οικονομίας, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας του Ηνωμένου Βασιλείου, τον περιορισμό του ρόλου του κράτους στην οικονομία, καθώς και την ανάδειξη του ρόλου της Μεγάλης Βρετανίας στη διεθνή σκηνή. Από πολλούς αγαπήθηκε και από άλλους έγινε μισητή παρόλα αυτά είναι μία από τις προσωπικότητες που άσκησαν σημαντική επιρροή στην Ευρώπη κατά τον 20ο αιώνα.
Μελίνα Μερκούρη
Από κινηματογραφικός αστέρας σε αστέρι της πολιτικής
Όσο αδιαμφισβήτητη είναι η θέση της Μελίνας Μερκούρης (18/10/1920-6/3/1994) ανάμεσα στις σημαντικότερες Ελληνίδες ηθοποιούς, τόσο σημαντική είναι και η πολιτική συμβολή της στην Ελλάδα. Η Μελίνα, που καταγόταν από πολιτική οικογένεια (ο πατέρας της ήταν βουλευτής επί 30 χρόνια και ο παππούς της ήταν δήμαρχος Αθηνών), παρά την εθνική και παγκόσμια επιτυχία της στο θέατρο και τον κινηματογράφο, αποφάσισε να αναλάβει ενεργή πολιτική δράση, όταν θεώρησε ότι τη χρειάζεται η χώρα της. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα (1967-1974), η Μερκούρη πραγματοποιεί σημαντικότατη πολιτική περιοδεία εναντίων της ΧΟΥΝΤΑΣ στο εξωτερικό, γεγονός που οδήγησε σε άρση της ελληνικής της υπηκοότητας, δέσμευση της περιουσίας της, επιθέσεις και απόπειρες δολοφονίας εναντίον της. Μετά την επικράτηση της δημοκρατίας πολιτεύτηκε με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. του Ανδρέα Παπανδρέου και ασχολήθηκε με σημαντικά ελληνικά και ευρωπαϊκά πολιτισμικά ζητήματα, όπως η ανάπτυξη των δημοτικών περιφερειακών θεάτρων (γνωστά ως ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.) και του θεσμού των πολιτιστικών πρωτευουσών της Ευρώπης και, κυρίως, η προσπάθειά της για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Τόσο έντονη ήταν η δράση της στον συγκεκριμένο τομέα, που σήμερα, 22 χρόνια μετά τον θάνατό της, το όνομά της παραμένει συνώνυμο με τον αγώνα αυτόν.
Άνκελα Μέρκελ
Η Καγκελάριος της Ευρώπης
Η Άνκελα Μέρκελ (17/7/1954) είναι η καγκελάριος της Γερμανίας τα τελευταία 11 χρόνια και σύμφωνα με το περιοδικό Time το 2012 συμπεριλήφθηκε στη λίστα με τα «Πρόσωπα με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως» και το 2015 δεν ανακηρύχθηκε τυχαία ως «Πρόσωπο της χρονιάς» από το ίδιο περιοδικό καθώς κρατά στα χέρια της τα «οικονομικά» ινία της Ευρώπης. Η πολιτική της δράση ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 1989 όταν προσχώρησε στην Δημοκρατική Επαγρύπνηση (Demokratischer Aufbruch, DA),το δημοκρατικό πολιτικό κόμμα της Γερμανικής Λαϊκής Δημοκρατίας. Με την επανένωση των γερμανικών κρατών τον Οκτώβριο του 1990 το DA ενώθηκε με το ανατολικό CDU και έτσι η Μέρκελ έγινε ομοσπονδιακή υπουργός γυναικείων υποθέσεων και νεολαίας. Με την έντονη προσωπικότητα της κατάφερε να ξεχωρίσει και έπειτα από βαθιές κρίσεις που πέρασε το κόμμα της μέσα στα χρόνια κατάφερε να αναλάβει την καγκελαρία στις 10 Οκτωβρίου 2005. Είναι αδιαμφισβήτητα μία από τις γυναίκες που θα μείνουν στην ιστορία και έχουν επηρεάσει ραγδαία την οικονομία και την πολιτική σε όλη την Ευρώπη.
Χίλαρυ Κλίντον
Η διαφορετική Πρώτη Κυρία
Η Χίλαρυ Κλίντον (26/10/1947) αποτελεί μια μοναδική περίπτωση Πρώτης Κυρίας των ΗΠΑ. Η συμβολή της στις πολιτικές αποφάσεις του συζύγου της, Μπιλ Κλίντον, ήταν τόσο ενεργή, ώστε τα ΜΜΕ συχνά μιλούσαν για συν-προεδρεία των Κλίντον. Άλλωστε, η Χίλαρυ αποτέλεσε την πρώτη Πρώτη Κυρία με μεταπτυχιακές σπουδές και επαγγελματική δραστηριότητα πέρα από αυτή του συζύγου της. Μέσα από τον Λευκό Οίκο ανέδειξε τον ρόλο και τα δικαιώματα των γυναικών όχι μόνο σε κρατικό, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Άλλωστε, αυτή για πρώτη φορά έδωσε έμφαση στις συνθήκες διαβίωσης των γυναικών στο Αφγανιστάν υπό την καταπίεση των Ταλιμπάν. Την μοναδικότητά της αυτή ως Πρώτη Κυρία απέδειξε ακόμη μια φορά όταν πολιτεύτηκε στην Γερουσία των ΗΠΑ το 2001 και προσπάθησε να πάρει το χρίσμα των Δημοκρατικών στον αγώνα για την Προεδρία των ΗΠΑ το 2008 και ξανά το 2016. Ως Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ (2008-2013) αποτέλεσε μία από τις ισχυρότερες γυναίκες της πολιτικής σκηνής, ενώ καθημερινά αποδεικνύει ότι οι γυναίκες ισχυρών ανδρών μπορούν και αυτές να είναι εξίσου ισχυρές.