Κρίσεις Ελλάδας-Τουρκίας στην πορεία των δεκαετιών

Με αφορμή τα επεισόδια που συμβαίνουν ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Τουρκία θα ήταν καλό να κάνουμε μια ιστορική ανάδρομη στα γεγονότα που συνέβησαν ανά καιρό, για εμάς τους νεώτερους που δεν τα ζήσαμε αλλά και για τους μεγαλύτερους που έχουν ξεχάσει. Αν και θα αναφερθούν τα σημαντικότερα επεισόδια των τελευταίων δεκαετιών, μέσα στη διάρκεια των ετών συνέβησαν και πολλά μικροεπεισόδια ανάμεσα στις δυο χώρες.

( Εξέδρα εξόρυξης πετρελαίου στην Θάσο)

( Εξέδρα εξόρυξης πετρελαίου στην Θάσο)

Στις αρχές της δεκαετίας του 70′ υπήρχε η προσπάθεια από την Ελλάδα για εντοπισμό κοιτασμάτων  πετρελαίου στον κόλπο του Θερμαϊκού αλλά και στο βόρειο Αιγαίο. Το 1973 είχαν υπογραφεί τουλάχιστον 20 συμβάσεις με εταιρείες πετρελαίου από το ελληνικό κράτος για τον εντοπισμό των κοιτασμάτων. Τα μεγαλύτερα κοιτάσματα εντοπίστηκαν κοντά στο νησί της Θάσου όπου μέχρι και σήμερα υπάρχουν εξέδρες εξόρυξης πετρελαίου. Στις αρχές του 1974 ξεκινάνε οι επαφές με ξένες πετρελαϊκές εταιρείες για αξιοποίηση των πηγών.  Η αντίδραση της Τουρκίας σε αυτά τα ευρήματα ήταν άμεση αποστέλλοντας μηνύματα προειδοποίησης στην ελληνική κυβέρνηση και αμφισβητώντας τα όρια της υφαλοκρηπίδας. Εξαιτίας λάθος διπλωματικών χειρισμών από πλευράς της Ελλάδας, η Τουρκία στέλνει το πρώτο πλοίο με συνοδεία σκαφών για ‘’έρευνα’’ στην περιοχή της Θάσου προκαλώντας σοβαρό διπλωματικό επεισόδιο. Η κρίση κατευνάστηκε τότε από τον Αμερικανό πρέσβη Τάσκα  .( Η Αμερική εξαιτίας του ψυχρού πολέμου δεν ήθελε καμία ρήξη ανάμεσα στα μέλη του ΝΑΤΟ).

(Απόκομμα εφημερίδας της εποχής

(Απόκομμα εφημερίδας της εποχής

Ας συνεχίσουμε τώρα στην κρίση του 1987 που αποτέλεσε και μια από τις μεγαλύτερες της μεταπολίτευσης. Οι Τούρκοι για ακόμα μια φορά προσπαθούν να ερευνήσουν τα κοιτάσματα. Η απάντηση της Ελλάδας ήταν άμεση. Ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου δίνει εντολή σφράγισης της αμερικανής βάσης  και μαζί με τα υψηλόβαθμα στελέχη του ελληνικού στρατού ξεκινάνε την προετοιμασία για πόλεμο σε περίπτωση οποιασδήποτε κίνησης των Τούρκων. Ο ναυτικός στόλος είναι έτοιμος με 60 πολεμικά πλοίο να κάνουν περιπολία σε όλο το Αιγαίο και μαχητικά αεροπλάνα να περιπολούν ολημερίς την περιοχή του πελάγους. Μετά από λίγες μέρες ήρθε και η λάθος κίνηση των Τούρκων. Ξεκινούν από τα παράλια της Μικράς Ασίας  με το Σισμίκ(ερευνητικό πλοίο ) συνοδεία και κάποιον πολεμικών πλοίων για το Αιγαίο. Φυσικά βρήκαν απέναντι τους ένα στόλο έτοιμο για πόλεμο. Μετά από πολλές διαπραγματεύσεις με μεσάζοντα τις ΗΠΑ και την θέληση για αποφυγή πολέμου μπήκε ένα τέλος στη μεγάλη αυτή κρίση.

Για να επανέλθει όμως το 1996 με την προσπάθεια κατάληψης των Τούρκων μίας συστάδας νησίδων της Δωδεκανήσου, των Ιμίων. Κατά την διάρκεια αυτής της  κρίσης, οι δύο χώρες μετέφεραν στρατιωτικές δυνάμεις γύρω από τα Ίμια  φτάνοντας κοντά στην ένοπλη σύρραξη. Τελικά με την παρέμβαση του ΝΑΤΟ, και κυρίως των ΗΠΑ, η ένταση εκτονώθηκε και οι δύο χώρες απέσυραν τους στόλους τους. Από αυτή την κρίση δεν βγήκε κερδισμένη ούτε η Τουρκία, που ισχυριζόταν ότι τα Ίμια της ανήκουν, ούτε η Ελλάδα η οποία αναγκάστηκε να αποσύρει τους στρατιώτες της. Ουσιαστικός παράγοντας και κερδισμένη πλευρά υπήρξαν οι ΗΠΑ. Η κρίση αυτή είχε και αντίκτυπο στην ελληνική κυβέρνηση η όποια θεωρήθηκε ανίκανη να αντιμετωπίσει μια τόσο σοβαρή κατάσταση δημιουργώντας και μια αβεβαιότητα στο εσωτερικό της χώρας.

Ας επανέλθουμε όμως στο σήμερα όπου οι Τούρκοι με το υπερσύγχρονο πλοίο “Barbaros” ελέγχουν την  Κυπριακή υφαλοκρηπίδα επικαλούμενοι σεισμογραφικές έρευνες εντός της κυπριακής ΑΟΖ( Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη). Η Τουρκία δείχνει αποφασισμένη να αμφισβητήσει την κυριαρχία της Κύπρου στην περιοχή και να παρεμποδίσει την οµαλή συνέχιση του προγράμματος αξιοποίησης του φυσικού αερίου, στα οικόπεδα μάλιστα της κυπριακής ΑΟΖ στο νότιο τµήµα του νησιού, στα οποία η Τουρκία δεν µπορεί να διατυπώσει διεκδικήσεις. Συνεχίζει επίσης και σε περιοχή νοτιοανατολικά του Καστελόριζου επικαλούμενη ότι είναι στη δική της ζώνη έλεγχου, προκαλώντας την άμεση αντίδραση και της Ελλάδας. Μέσα στη δύνη της κρίσης η συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου δίνει ελπίδες ότι μπορεί να επιτευχτεί η ειρήνη νοτιοανατολικά της Μεσόγειου.  Η θέση της Αμερικής; Ουδέτερη. Δεν έχει διατυπωθεί προς το παρόν κάτι επικριτικό απέναντι στην εισβολή της Τουρκιάς.

Δεν μπορούμε να ξέρουμε πως θα εξελιχθεί αυτή η σημερινή κρίση, αυτό μόνο η ιστορία θα το δείξει. Ελπίζουμε όμως να μην έχει κανένα δυσάρεστο αποτέλεσμα.

Κοινή χρήση:

Αφήστε ένα σχόλιο