6 χρόνια μνημόνιο και κρίση χρέους

Στις 23 Απριλίου 2010, ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Α. Παπανδρέου, ανακοινώνει, με φόντο το ακριτικό Καστελόριζο, την προσφυγή της Ελλάδας στο μηχανισμό στήριξης υπό την επιτροπεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Έξι χρόνια, 3 μνημόνια και αρκετά μεσοπρόθεσμα πλαίσια μετά, η οικονομική κατάσταση της Ελλάδας δεν σημειώνει πρόοδο, ενώ τις τελευταίες ώρες φουντώνει η φημολογία για την υπογραφή ενός τέταρτου μνημονίου, το οποίο όμως δεν επιβεβαιώνεται επίσημα.

 

Η περίοδος των τελευταίων έξι ετών αποτελεί μια μεστή σε πολιτικές εξελίξεις περίοδο· τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις, προτάσεις για δύο δημοψηφίσματα εκ των οποίων το ένα διενεργήθηκε, δύο υπηρεσιακές κυβέρνησεις, κυβέρνηση «εθνικής σωτηρίας» υπό τον Λουκά Παπαδήμο.

Η ελληνική οικονομική κρίση, όμως, δεν ξεκινά το 2010. Αν και την περίοδο 2007-2009, σε συνδυασμό με το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η ελληνική οικονομία εκτροχιάζεται, με το έλλειμμα και το χρέος να σημειώνουν υψηλά ποσοστά, τα αίτια της οικονομικής κρίσης εντοπίζονται αρκετά χρόνια πριν.

Η αρχή της μεταπολίτευσης σηματοδοτεί και την αρχή μιας μαρκάς περιόδου μεγάλων δανεισμών για την Ελλάδα. Παρά τις προσπάθειες που έγιναν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 για μια οικονομική εξυγίανση, με αφορμή τη σύγκλιση της συνθήκης του Μάαστριχτ, το χρέος μειώνεται μόνο εικονικά μέσω λογιστικών πρακτικών, αποκρύψεων ελλειμάτων και δανείων. Παρ’ όλα αυτά η χώρα γίνεται τελικά μέλος της ΟΝΕ, αν και δεν πληροί ουσιαστικά τις προυποθέσεις, αφού το έλειμμα ποτέ δεν έπεσε κάτω από το 3%. Οι συνεχείς αξιολογήσεις που ακολούθησαν έβρισκαν πάντα την Ελλάδα με υψηλά ποσοστά ελλείμματος και χρέους· αποκορύφωμα το 2009 όπου τα ποσοστά τοποθετούνται στο 15,4% και 126,8% για έλλειμα και χρέος αντίστοιχα.

 

      Ιστορικό των μνημονιακών χρόνων

Στις 4 Οκτωβρίου 2009, διενεργούνται εκλογές ύστερα από απόφαση του Κώστα Καραμανλή· για την απόφαση του αυτή κατηγορήθηκε για προσπάθεα απόδρασης από την δύσκολη κατάσταση που διαμορφωνόταν. Τις εκλογές κερδίζει το ΠΑΣΟΚ, με τη συνθηματολογία «Αλλάζουμε ή βουλιάζουμε» και «Λεφτά υπάρχουν».

Στις 3 Μαΐου 2010, και μετά από συνεχείς υποβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας, υπογράφονται τρείς συμφωνίες για παροχή οικονομικής στήριξης, γνωστές εν συντομία ως μνημόνιο, ύστερα από μια σύντομη περίοδο κοινωνικών παροχών- σύμφωνες με τις προεκλογικές υποσχέσεις της κυβέρνησης Παπανδρέου- και πλήρους απουσίας λήψης μέτρων οικονομικής εξυγίανσης.

Σε κλίμα γενικευμένων διαδηλώσεων, η αξία των οποίων σκιάστηκε από τον θάνατο τριών ανθρώπων λόγω πυρκαγιάς που ξέσπασε στην τράπεζα Μαρφίν επί της οδού Σταδίου στο κέντρο της Αθήνας, ψηφίσθηκε στη Βουλή το μνημόνιο, από τους Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, του ΛΑΟΣ και την Ντόρα Μπακογιάννη( επί της αρχής και όχι κατ’άρθρον). Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ που διαφοροποιήθηκαν, διεγράφησαν από την κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος.

Στις 29 Ιουνίου 2011, ψηφίζεται στη Βουλή το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015, με μικρότερη πλειοψηφία. Από το ΠΑΣΟΚ διαφοροποιήθηκε μόνο ο Παναγιώτης Κουρουμπλής, νυν βουλευτής με το ΣΥΡΙΖΑ και υπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης. Εμφανίζονται μεγάλα κύμματα δυσαρέσκειας από τους πολίτες, από τα οποία προέκυψαν το κίνημα «δεν πληρώνω» και των αγανακτισμένων.

Στις 31 Οκτωβρίου 2011, ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοινώνει την απόφασή του για διεξαγωγή δημοψηφίσματος με θέμα τη νέα δανειακή σύμβαση. Ακολουθούν αντιδράσεις, και έχοντας παραιτηθεί από την ιδέα του δημοψηφίσματος, ο πρωθυποργός ζητά ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή. Ακολουθεί συνάντηση μεταξύ των Γεώργιου Παπανδρέου, Αντώνη Σαμαρά και Κάρολου Παπούλια. Μερικές ημέρες αργότερα ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΛΑΟΣ σχηματίζουν κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Λουκά Παπαδήμο.

Στις 13 Φεβρουαρίου 2012, η Βουλή ψηφίζει το δεύτερο μνημόνιο. Υπέρ ψήφισαν 199 βουλευτές, κατά 74 και 5 ψήφισαν παρών.

Στις 6 Μαΐου 2012, γίνονται εκλογές χωρίς να προκύπτει κυβέρνηση. Ορίζεται υπηρεσιακή κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, Παναγιώτη Πικραμμένο, με σκοπό την διενέργεια εκλογών. Στις 17 Ιουνίου διεξάγονται εκλογές, από τις οποίες προέκυψε κυβέρνηση συνασπισμού μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, με πρωθυπουργό τον Αντώνη Σαμαρά.

Στις 7 Νοεμβρίου 2012, ψηφίζεται το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016, με νέο πακέτο μέτρων λιτότητας. Στις 11 Ιουνίου 2013, ανακοινώνεται το κλείσιμο της ΕΡΤ.

Τον Ιανουάριο του 2015, νικητής των εκλογών αναδεικνύεται το ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς αυτοδυναμία, βασιζόμενο σε μια ρητορική τερματισμού λιτότητας και μνημονίων. Προχωρεί σε κυβέρνηση συνεργασίας με τους Ανεξάρτητους Έλληνες του Πάνου Καμμένου, μια ιδιότυπη συνεργασία με προφανείς ιδεολογικές αποκλίσεις μεταξύ των μερών.

Στις 5 Ιουλίου 2015, ύστερα από πολλούς μήνες διαπραγματεύσεων, αποφασίζεται η διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικά με την αποδοχή ή όχι του σχεδίου συμφωνίας, που είχε συγκροτηθεί τις προηγούμενες μέρες. Το δημοψήφισμα είχε σαν αποτέλεσμα την καταψήφηση της συμφωνίας-μνημονίου με ποσοστό σχεδόν 62,15%.

Στις 13 Ιουλίου 2015, γίνεται συμφωνία για ένα νεό τρίτο μνημόνιο, το οποίο ψηφίζεται στη Βουλή στις 14 Αυγούστου από 221 βουλευτές και με απώλειες για τον κυβερνητικό σχηματισμό.

Στις 20 Αυγούστου 2015, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοινώνει την παραίτηση της κυβέρνησής του και σχηματίζεται κυβέρνηση υπό την Βασιλική Θάνου,για διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, ύστερα από εντολή του Προκόπη Παυλόπουλου.

Στις 20 Σεπτεμβρίου 2015, οι κάλπες αναδεικνύουν και πάλι νικητή το ΣΥΡΙΖΑ, σχηματίζοντας εκ νέου κυβέρνηση συνεργασίας με τους Ανεξάρτητους Έλληνες.

Τους τελευταίους μήνες, υπό διαρκείς απεργιακές κινητοποιήσεις, γίνονται συζητήσεις εσωτερικά και εξωτερικά με τους θεσμούς για την κατάρτιση του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου. Οι συζητήσεις αυτές τείνουν προς στη υιοθέτηση νέων μέτρων λιτότητας, ύψους 9δις.

 

Κοινή χρήση:

Αφήστε ένα σχόλιο