Πηγή φωτογραφίας: www.shutterstock.com

Κάθε φορά που σου συμβαίνει κάτι αρνητικό σπεύδουν οι συγγενείς και οι φίλοι να σε ενθαρρύνουν να παραμένεις θετικός. Θέλουν να σου θυμίσουν ότι θα μπορούσε να είναι και χειρότερα, να μην επικεντρώνεσαι στα αρνητικά και ότι όλα θα πάνε καλά. Έτσι από μόνα τους. Αρκεί να έχεις θετικά vibes.

Φυσικά δε θέλουν το κακό σου. Θέλουν να σε ενθαρρύνουν και να σε βοηθήσουν να ξεπεράσεις οτιδήποτε έρχεται στο δρόμο σου. Όμως συχνά είναι δύσκολο να βρουν τις κατάλληλες λέξεις. Έτσι καταλήγουν να σου προσθέτουν λίγη ακόμη θετικότητα στη ζωή σου και να σε διαβεβαιώνουν πως όλα θα πάνε καλά.

Είναι όμως έτσι; Μπορεί η θετικότητα να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τα πάντα αλώβητα; Κι αν όχι, τότε πώς μπορεί να γίνει τοξική;

Ακούγεται παράδοξο ίσως και ακραίο η λέξη θετικότητα που συνεπάγεται την χαρά και την αισιοδοξία, να συνδέεται με τη λέξη τοξικότητα.

Καθώς είναι ευχάριστο και ελπιδοφόρο το να βλέπεις τα πράγματα από τη θετική τους πλευρά, μπορεί αυτή η αισιόδοξη στάση να οδηγήσει στην υπερβολή.

Τι είναι η τοξική θετικότητα;

Στην εποχή που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατακλύζουν την καθημερινότητα μας, το φαινόμενο της τοξικής θετικότητας εξαπλώνεται όλο και περισσότερο δημιουργώντας μία κουλτούρα καταναγκαστικής θετικότητας και τοξικής συμπεριφοράς.

Γνωμικά και φράσεις όπως «Good vibes only», «Σκέψου θετικά», «Positive vibes», «Yolo», «Θα μπορούσε να είναι και χειρότερα», «Μην το σκέφτεσαι», προβάλλονται συνεχώς τόσο στο διαδίκτυο όσο και πέραν αυτού, προωθώντας ένα πρότυπο πλασματικής ευτυχίας.

Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι υιοθετούν μια στάση ευτυχίας και αισιοδοξίας χωρίς απαραίτητα να νιώθουν έτσι. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η αναγκαστική μόνιμη διατήρηση μιας θετικής στάσης απέναντι στις δύσκολες καταστάσεις να αποτελεί πια μονόδρομο στη ζωή μας, καθώς δεν υπάρχει πλέον χώρος για αρνητισμό και ατέλειες.

Η τοξική θετικότητα αναφέρεται στη διαρκή προσπάθεια να διατηρούμε μια υπερβολικά θετική στάση απέναντι σε όλες τις καταστάσεις της ζωής, εστιάζοντας μόνο στα θετικά συναισθήματα και απορρίπτοντας τα αρνητικά.

Πότε γίνεται επικίνδυνη;

Ζούμε στην εποχή του «Σκέψου θετικά» και των «Good vibes only». Φυσικά αυτές οι εκφράσεις στοχεύουν στο να μας βοηθήσουν και να μας υποστηρίξουν να ανταπεξέλθουμε στις διάφορες προκλήσεις και δύσκολες καταστάσεις που ερχόμαστε αντιμέτωποι. Στην πραγματικότητα όμως, αυτό που πετυχαίνουν είναι να απαξιώνουν τα αυθεντικά συναισθήματα μας.

Παρασυρμένοι λοιπόν από αυτήν την τοξική θετικότητα ξεχνάμε να παρατηρήσουμε τι ακριβώς συμβαίνει μέσα μας. Ξεκινάμε να διαχωρίζουμε τα συναισθήματα σε «καλά» και «κακά» και με αυτόν τον τρόπο ακυρώνουμε τα συναισθήματα που μας δημιουργούνται όταν βιώνουμε δύσκολες καταστάσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, πολλές φορές να αισθανόμαστε αδύναμοι, μη ικανοί ή διαφορετικοί. Έτσι, κάθε φορά που αρνούμαστε να βιώσουμε κάποιο συναίσθημα, μας στερείται η ευκαιρία να λάβουμε τις χρήσιμες πληροφορίες που μας προσφέρει, έτσι ώστε να δράσουμε αποτελεσματικά απέναντι στις δυσκολίες. Όμως, αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι υπάρχουν «κακά» συναισθήματα αλλά κάποια που μπορεί να είναι παροδικά άβολα.

Καθώς αυτό το κύμα θετικότητας μοιάζει επιφανειακά με μια καλή στρατηγική για μια ευτυχισμένη ζωή, στην πραγματικότητα κάνει τα πράγματα χειρότερα. Η καταπίεση των πραγματικών συναισθημάτων και αναγκών,  μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερη συναισθηματική πίεση, άγχος, ακόμα και στην περίφημη χαμογελαστή κατάθλιψη. Παραγκωνίζοντας οτιδήποτε μπορεί να μας δημιουργήσει αρνητισμό πολλές φορές καταλήγουμε να νιώθουμε ένοχοι κάθε φορά που εμφανίζεται κάποιο «κακό» συναίσθημα. Η τοξική θετικότητα που μας εμποδίζει να εμβαθύνουμε στα συναισθήματα μας και αυτό έχει ως αποτέλεσμα αυτά να καταπιέζονται με κίνδυνο κάποια στιγμή να εκραγούν. Αγνοώντας τα αρνητικά συναισθήματα τους δίνουμε στην ουσία χώρο να μεγαλώσουν με κίνδυνο κάποια στιγμή να μας κατακλύσουν.

Αντιμετώπιση

Βίωσε όλα τα συναισθήματα σου:

Για να αντιμετωπίσεις τα δυσάρεστα συναισθήματα, χωρίς να πέσεις στην παγίδα της τοξικής θετικότητας, είναι σημαντικό να αναγνωρίσεις ότι όλα τα συναισθήματα είναι καλά. Ακόμη και τα δύσκολα, αυτά που θεωρείς εχθρούς σου. Όσο επίπονα και αν είναι τα συναισθήματα που προκαλούν οι δυσάρεστες και δύσκολές καταστάσεις, είναι σημαντικό να τα αναγνωρίσεις, να τα αποδεχθείς και να τα βιώσεις στο μέγιστο βαθμό τους.

Μη ξεχνάς ότι τα συναισθήματα σου δίνουν πολύτιμες πληροφορίες. Σε βοηθούν να γνωρίσεις καλύτερα τον εαυτό σου, να ωριμάσεις και να αναγνωρίσεις τις πραγματικές σου ανάγκες. Για παράδειγμα, όταν ένιωσες στεναχώρια σε μια σχέση σου, αυτό ήταν μια ένδειξη πως ίσως αυτή η σχέση δε σε έκανε πλέον χαρούμενο. Η καταπίεση των συναισθημάτων, μπορεί να σε εμποδίσει να κατανοήσεις τι συμβαίνει μέσα σου. Παρατήρησε το συναίσθημα, βίωσέ το και αποδέξου το καθώς η αυτοπαρατήρηση είναι το κλειδί για τη μεταμόρφωση.

Καταγραφή:

Μια καλή και αποτελεσματική μέθοδος για τον εντοπισμό, την αναγνώριση και την αποδοχή των συναισθημάτων είναι η καταγραφή. Κατάγραψε μια δυσάρεστη κατάσταση και ύστερα γράψε τα συναισθήματα που σου δημιούργησε αυτή η κατάσταση.

Καθώς τα συναισθήματα υπάρχουν για να σε αφυπνίζουν απέναντι σε προβλήματα, η γραφή θα σε βοηθήσει αποτυπώνοντας τα να τα αναγνωρίσεις και να ξεκινήσεις να τα βιώνεις. Αναγνωρίζοντας το κάθε σου συναίσθημα, θα σε βοηθήσει να κάνεις συνειδητά ουσιαστικές αλλαγές. Έτσι λοιπόν, εντοπίζοντας και προσδιορίζοντας τα συναισθήματα σου αντί να τα αγνοείς, είναι πιθανότερο να καταφέρεις να αποδεχθείς και να λύσεις ένα πρόβλημα.

Ενσυναίσθηση:

Μήπως πάλι βρίσκεις τον εαυτό σου συχνά να πρεσβεύει και να προωθεί όλα αυτά τα θετικά μηνύματα σε φίλους και συγγενείς την ώρα που εκείνοι βιώνουν κάτι δύσκολο; Το να στηρίζεις τους ανθρώπους γύρω σου δε σημαίνει απαραίτητα ότι θα πρέπει να τους επιβάλλεις την θετική πλευρά της όποιας κατάστασης.

Είναι σημαντικό να μπαίνεις στα παπούτσια του άλλου, να είσαι καλός ακροατής και να δίνεις ιδιαίτερη προσοχή σε αυτά που έχει να μοιραστεί μαζί σου. Επίσης, η αναγνώριση των συναισθημάτων παίζει σημαντικό ρόλο και σε περιπτώσεις που δεν αφορούν εσένα τον ίδιο. Έτσι, καλό είναι να αναγνωρίζεις τα συναισθήματα που έχει ο άλλος για την κατάσταση που σου περιγράφει. Ακόμη και αν αυτά δεν είναι τα ίδια με τα δικά σου.

Οι άνθρωποι αισθανόμαστε και αντιδρούμε διαφορετικά σε ίδιες καταστάσεις. Για αυτό το λόγο, σε καμία περίπτωση δεν ακυρώνουμε αυτά που νιώθει κάποιος άλλος.

Επομένως, την επόμενη φορά που κάποιος χρειαστεί τη στήριξη σου, μη βιαστείς να ανακυκλώσεις τις τυποποιημένες απαντήσεις της τοξικής θετικότητας. Επίλεξε την αναγνώριση και την αισιοδοξία. Για παράδειγμα, αντί να πεις «Να είσαι θετικός» μπορείς να πεις «Πολλά μπορούν να πάνε λάθος. Τι μπορεί όμως να πάει καλά;» ή  αντί να πεις «Θα το ξεπεράσεις» μπορείς να πεις «Είναι δύσκολο αυτό που μου περιγράφεις. Όμως πιστεύω σε εσένα. Έχεις ξεπεράσει και άλλα δύσκολα πράγματα στο παρελθόν».

Όρια:

Τα υγιή προσωπικά όρια σε βοηθούν να επιτύχεις έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής και συσχέτισης με τους γύρω σου. Σε βοηθούν να διαχωρίζεις τα συναισθήματα σου από τα εκείνα των άλλων. Επίσης, μπορούν να σε προστατέψουν, μεταξύ άλλων, από το να αισθάνεσαι ένοχος για τα αρνητικά σου συναισθήματα. Εάν επηρεάζεσαι από την τοξική θετικότητα, θα ήταν καλό να προσδιορίσεις εκ νέου τα προσωπικά σου όρια.

Η ζωή περιλαμβάνει ευχάριστες και δύσκολες στιγμές. Κατά τη διάρκειά της, συμβαίνουν γεγονότα που  προκαλούν διάφορα συναισθήματα. Μη ξεχνάτε ότι, μπορούμε να βιώνουμε τις δυσάρεστες καταστάσεις και ταυτόχρονα να βλέπουμε τη θετική πλευρά του μέλλοντος, καθώς το ένα δεν αναιρεί το άλλο.  Πρόκειται για μια διαδικασία, η βίωση της οποίας είναι μακροπρόθεσμα θεραπευτική. Εάν αρνούμαστε και δεν αντιμετωπίζουμε τις αρνητικές πτυχές της ζωής, επιβαρύνουμε την ψυχική μας υγεία δημιουργώντας μια εσωτερική πίεση.  Η αποδοχή και η επικύρωση των συναισθημάτων μας βοηθούν στο να υιοθετήσουμε λειτουργικές πρακτικές αντιμετώπισης των προβλημάτων μας. Ας αγκαλιάσουμε λοιπόν την όμορφη και ατελή ζωή και ίσως έτσι, θα αποκομίσουμε τις ανταμοιβές που αυτή έχει να μας προσφέρει.