Φωτογραφία / Λούπος Στρατής
Θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ»: 107 χρόνια ιστορίας
Την περασμένη Πέμπτη, ανήμερα των εορτασμών για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, ένα πολύ σημαντικό γεγονός έλαβε χώρα στο λιμάνι της πόλης. Η πολεμική σημαία του Θωρηκτού «Γεώργιος Αβέρωφ» τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος του Σωτήρος, το ανώτερο και παλαιότερο τάγμα αριστείας της Ελληνικής Δημοκρατίας. Η υψηλού συμβολισμού αυτή κίνηση έγινε αναμφισβήτητα για να τονιστεί η σπουδαιότητα του μοναδικού αυτού πλοίου που αποτελεί ζωντανή μαρτυρία της νεότερης πολεμικής ιστορίας της χώρας μας.
[widget id=”text-6″]
Το θωρακισμένο καταδρομικό «Γεώργιος Αβέρωφ», που αγοράστηκε στις 30 Νοεμβρίου 1909 είναι ένα πλοίο – θρύλος του Πολεμικού μας Ναυτικού. Η ναυπήγηση του πλοίου κόστισε συνολικά 25.000.000 χρυσές ελληνικές δραχμές. Το 1/3 της τιμής του κατέβαλε ο εθνικός ευεργέτης Γεώργιος Αβέρωφ, από τον οποίο έλαβε και το όνομά του και τα 2/3 το ελληνικό δημόσιο.
Το «Αβέρωφ» ήταν η ναυαρχίδα του ελληνικού στόλου στους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους και η παρουσία του ήταν συνεχής σε όλα τα πολεμικά δρώμενα της χώρας μέχρι και το πέρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η σημαία του δεν έχει υποσταλεί για περισσότερα από εκατό χρόνια και είναι το μοναδικό ελληνικό έδαφος το οποίο δεν υποδουλώθηκε ποτέ σε ξένο κατακτητή.
Σε επιχειρησιακό επίπεδο το «Αβέρωφ» άλλαξε τις ισορροπίες στο Αιγαίο. Με κυβερνήτη τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη ηγήθηκε των ελληνικών ναυτικών δυνάμεων στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13. Οι νικηφόρες ναυμαχίες της Έλλης και της Λήμνου κατά του τουρκικού στόλου διέλυσαν τις προσδοκίες των Οθωμανών, οι οποίοι δεν επιχείρησαν έκτοτε νέα έξοδο στο Αιγαίο.
Τον Οκτώβριο του 1918 το «Αβέρωφ» ύψωσε την ελληνική σημαία στην Κωνσταντινούπολη, καθώς η χώρα μας ήταν μία από τις νικήτριες δυνάμεις του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το «Αβέρωφ» συμμετείχε, επίσης, στη Μικρασιατική Εκστρατεία, μεταφέροντας στρατεύματα στην Ιωνία και παραλαμβάνοντας τους πρόσφυγες μετά την Καταστροφή.
Φωτογραφία / Λούπος Στρατής
Με την έναρξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου το Θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ» τέθηκε και πάλι επικεφαλής, ως ναυαρχίδα του ελληνικού πολεμικού στόλου. Μετά, ωστόσο, την κατάρρευση του μετώπου, τον Απρίλιο του 1941, το Υπουργείο Ναυτικών διέταξε την αυτοβύθιση του θωρηκτού, προκειμένου να μην περιέλθει στα χέρια του εχθρού. Τότε το πλήρωμα αποστάτησε με αποτέλεσμα το πλοίο να πλεύσει προς την Αλεξάνδρεια. Μετά την απελευθέρωση, στις 16 Οκτωβρίου 1944, επέστρεψε στην Ελλάδα, μεταφέροντας την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση, με τους Έλληνες να το υποδέχονται με ενθουσιασμό.
Από το 1957 μέχρι το 1983, το Θωρηκτό βρέθηκε πρυμνοδετημένο στον Πόρο. Το 1984 το Πολεμικό Ναυτικό αποφάσισε να το αποκαταστήσει. Σήμερα, λειτουργεί ως Πλωτό Ναυτικό Μουσείο Θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ» το οποίο αναδεικνύει την ιστορική σημασία του μνημείου και παράλληλα έχει έντονο εκπαιδευτικό χαρακτήρα.
Το «Αβέρωφ» θα παραμείνει στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης τουλάχιστον για το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου. Πληροφορίες σχετικά με τις ώρες επισκεπτηρίου υπάρχουν στην επίσημη ιστοσελίδα του μουσείου : http://averof.mil.gr/
