Son of Saul / O γιος του Σαούλ (2015), Δράμα Θρίλερ Πόλεμος, 107′

Μία από τις ταινίες που συζητήθηκαν αρκετά το 2015 και δημιούργησαν κύματα εντύπωσεων ήταν η ταινία Son of Saul. Η πρώτη ταινία του Ούγγρου σκηνοθέτη Λάζλο Νέμες, δεν πέρασε απλά από τις κινηματογραφικές αίθουσες, αλλά και τις αποκαθήλωσε. Στην Ελλάδα την γνωρίσαμε μέσα από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, και στη συνέχεια συνέχισε το ταξίδι της στις Κάννες, από όπου απέσπασε και το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής, φτάνοντας έως και τα Όσκαρ, με την τιμή της απονομής του Βραβείου Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Ο Λάζλο Νέμες μας επιστρέφει στα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, και στις φρικιαστικές εικόνες του Ολοκαυτώματος, μέσα από τον πρωταγωνιστή του, τον Σαούλ. Ο Σαούλ είναι μέλος της ομάδας Sonderkommandos. Η λέξη αυτή στοιχειώνει τον ήρωα, αλλά και κάθε άλλο μέλος της ομάδας αυτής, καθώς το βάρος της είναι κάτι παραπάνω από αυτό που μπορεί να αντέξει μια ανθρώπινη ψυχή. Ως Sonderkommandos, δηλαδή ως επιλεγμένος Εβραίος με περιορισμένο χρόνο ζωής, καλείται να οδηγεί τους νεοεισαχθέντες Εβραίους του στρατοπέδου στην εκτέλεσή τους. Τους οδηγεί στους θαλάμους αερίων, έπειτα μαζεύει τα ρούχα των νεκρών και τα νεκρά σώματά τους, και καθαρίζει τις βρωμιές που αφήνει πίσω η ματωμένη συνείδηση των Ναζιστών. Αυτό που κάνει με λίγα λόγια ο Σαούλ, είναι να ανοίγει την πόρτα του θανάτου στους συνανθρώπους του, και να συλλέγει τις ενοχές αυτών που τις απαρνιούνται.

Οι ενοχές του αυτές σύντομα θα μεταφραστούν σε μια παραίσθηση. Ο Σαούλ που περιβάλλεται από βία, αίμα και θυμό, όχι μόνο από την μεριά των Γερμανών, αλλά και από την μεριά των Εβραίων συγκρατουμένων του, θα έρθει αντιμέτωπος με ένα φάντασμα της συνείδησής του. Την ώρα που όλοι προσπαθούν να σώσουν ό,τι έχει απομείνει από την ζωή τους, αυτός θα φτάσει στα άκρα χωρίς κανένα δίλημμα, για να σώσει την ψυχή του νεκρού γιου του. Ενός γιου που στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Θα ψάξει να βρει ραβίνο για να τον θάψει, μόνο και μόνο για να έρθει για μια ακόμα φορά αντιμέτωπος με την απελπισία που γεννάει στα μάτια των ανθρώπων ο πόλεμος.

Ο Λάζλο επικεντρώνει την ταινία στις κινήσεις του Σαούλ, κυνηγώντας την πλάτη του. Το κόκκινο Χ που βρίσκεται χαραγμένο στο πίσω μέρος του ρούχου του Σαούλ, δεν βοηθάει μόνο τα μάτια του θεατή να γίνεται εύκολος στόχος του ο πρωταγωνιστής, αλλά και τους ίδιους τους Γερμανούς, στους οποίους αποδεικνύει πως είναι μέλος των Somerkommandos. Έτσι, ο σκηνοθέτης μας αποδεικνύει πώς είναι να ζεις στο στόχαστρο μιας παρανοϊκής ιδέας του ανθρώπου, που αποφασίζει ότι είσαι άξιος να ζεις στον θόρυβο, στο αίμα και στη σάπια μυρωδιά του νεκρού σώματος. Χωρίς κάποια μουσική συνωδία, η ταινία μας υπενθυμίζει ψυχρά τη βαρβαρότητα που κρύβει ο ανθρώπινος νους, καθώς και την ψυχολογική ταπείνωση που μπορεί να υποστεί ένας άνθρωπος που επιλέγει, συνειδητά ή όχι, να συλλέξει τις ενοχές ενός ολόκληρου παράλογου κόσμου