Στις 25 Μαρτίου, στην Ρώμη, γιορτάστηκαν τα 60 χρόνια από την ίδρυση της τότε Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας το 1957.
Μάλιστα, η επέτειος αυτή θεωρήθηκε ως μια καλή αφορμή για να επιδιώξουν οι ηγέτες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης μια στενότερη σχέση μεταξύ τους στην βάση της κατανόησης και αλληλεγγύης. Μάλιστα, η λεγόμενη «Διακήρυξη των 27», και λέω 27 καθώς η Βρετανία θεωρείται πλέον ξένο σώμα, επιχειρούσε να διασφαλίσει ότι όλα τα κράτη-μέλη θα προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν μια βιώσιμη και ενωμένη Ευρώπη χωρίς ανισότητες και με σημαντικές προόδους συνεργασίας όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στον πολιτισμό, την άμυνα, την ασφάλεια και σε άλλους σημαντικούς τομείς. Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι στην ίδια την διακήρυξη προβλέπονται οι διαφορετικοί ρυθμοί στους οποίους μπορούν να κινηθούν τα κράτη ώστε να είναι ενωμένα. Με άλλα λόγια και επισήμως ορίζεται η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων.
Ωστόσο, είναι σημαντικό, πρωτίστως, να εντοπίσουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ένωση αυτή τη στιγμή που την οδηγούν σε αυτά τα συμπεράσματα. Συγκεκριμένα, έχουμε μια Ευρώπη που αντιμετωπίζει το μεταναστευτικό ζήτημα, ένα ζήτημα το οποίο την έχει διχάσει καθώς παρατηρούμε ορισμένα κράτη να μην εφαρμόζουν όσα έχουν υπογράψει αναφορικά με τις ποσοστώσεις των προσφύγων και των μεταναστών και όχι μόνο αυτό αλλά δεν φαίνονται διατεθειμένα, τουλάχιστον άμεσα, να αλλάξουν την στάση τους στο θέμα αυτό. Επιπλέον, βλέπουμε ότι, εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων διαφόρων χωρών της Ένωσης, αρχίζει και επικρατεί, επίσημα πλέον, το σενάριο των δύο ή πολλών ταχυτήτων όπου χώρες που δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε ένα συγκεκριμένο μοντέλο οικονομικής πολιτικής και δεν πειθαρχούν στις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει θα μένουν πίσω σχετικά με τις εξελίξεις στην Ένωση και την Ευρωζώνη ενώ τα άλλα κράτη που συμβαδίζουν με αυτό το πλαίσιο θα έχουν στενότερες σχέσεις μεταξύ τους και θα αποφασίζουν για πολιτικές χωρίς να υπολογίζουν τα υπόλοιπα μέλη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Μάρτιο, παρουσίασε την λεγόμενη «Λευκή Βίβλο». Την Λευκή Βίβλο παρουσίασε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν Κλόντ Γιούνκερ και περιλάμβανε πέντε σενάρια που θα μπορούσε να ακολουθήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση από εδώ και πέρα. Ένα από αυτά τα σενάρια ήταν και η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι ήδη από τον προηγούμενο μήνα ένα από τα επίσημα όργανα της Ένωσης αναγνώριζε αυτό το ενδεχόμενο ως υπαρκτό σενάριο, το οποίο και επιβεβαιώθηκε με την υπογραφή των 27 στη Ρώμη και μάλιστα σε ένα πανηγυρικό κλίμα καθώς θεωρήθηκε ότι μετά από αυτό η Ευρώπη θα προχωρά, εις το εξής, ενωμένη.
[widget id=”text-6″]
Θα γίνεται όμως έτσι; Διότι ναι μεν τονίσθηκε επανειλλημένως μέσα στην διακήρυξη ότι θα πρέπει η Ευρώπη να έχει αλληλεγγύη και να ξαναβιωθούν οι αρχές πάνω στις οποίες χτίστηκε αλλά μην ξεχνάμε ότι πλέον έχουμε τον παράγοντα των διαφορετικών ρυθμών. Σταδιακά θα παρατηρούμε ότι δεν θα συμβαδίζουν κυρίως τα μικρά κράτη με τα μεγάλα αναφορικά με την πρόοδο σε τομείς που προαναφέραμε και αυτό πλέον θα εκλαμβάνεται ως μια φυσιολογική κατάσταση. Συνεπώς, η Σύνοδος Κορυφής στην Ρώμη ήταν ορόσημο για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά η αλλαγή αυτή θα αφορά το μοντέλο λειτουργίας της. Ωστόσο, μια τέτοια αλλαγή έχει και τις συνέπειές της.
Βραχυπρόθεσμα δεν θα δούμε κάποια συνταρακτική αλλαγή αλλά μακροπρόθεσμα θα βλέπουμε κάποια κράτη να μην είναι στον λεγόμενο «πυρήνα» της Ένωσης, κάποια άλλα θα έχουν περισσότερα προνόμια καθώς θα κινούνται με τους «επιθυμητούς» ρυθμούς και, γενικότερα, θα εντοπίζεται μια δυσαρμονία στην λειτουργία της Ε.Ε. Αυτή η δυσαρμονία δεν εγγυάται απαραίτητα την ενωμένη Ευρώπη οπότε πολλά πράγματα δεν θα είναι πλέον δεδομένα. Κάποιος μπορεί να πει ότι ίσως η Ευρώπη προσαρμόστηκε στις νέες συνθήκες για να αντιμετωπίσει τα πολλαπλά προβλήματα που έχει. Κάποιος άλλος ότι το προηγούμενο μοντέλο λειτουργίας δεν ήταν το ιδανικό για διάφορα κράτη-μέλη και έπρεπε να αλλάξει. Ο χρόνος θα δείξει αλλά σίγουρα δεν θα μπορούμε να μιλάμε για μια ενωμένη Ευρώπη.
