
Η γέννηση της μοναρχίας: αναγκαιότητα ή ανάγκη;
Έχει ειπωθεί κατά καιρούς και έχει τεθεί το ερώτημα, ποιό είναι το πιο κατάλληλο πολίτευμα ή η πιο «φυσική» μέθοδος για το ανθρώπινο είδος να επιλύει τις διαφορές του, να ορίζει τη γη του, να ορίζει τη συμπεριφορά του.
Κατά καιρούς, μέσα στους αιώνες έχουν δοκιμαστεί σχεδόν όλα τα συστήματα διακυβέρνησης αλλά κανένα από αυτά δεν ξεπέρασε ποτέ σε επιτυχία, μέγεθος εξάπλωσης και μακροβιότητα τη μοναρχία. Να τονίσω εδώ πως δεν εννοώ ούτε την ενός ανδρός αρχή, δηλαδή κάθε πολίτευμα με τυρρανική αρχή, ούτε και τη σημερινή «μοναρχία», αλλά την φεουδαλική μορφή της μοναρχίας του πρώιμου μεσαίωνα μέχρι και την αρχή του 20ου αιώνα, όπου κατοχή γης ίσον τίτλος. Ίσον δύναμη, επιρροή, λόγος κ.ο.κ.
Πώς λοιπόν δημιουργήθηκε αυτή, «η πρώτη μοναρχία»; Ήταν μια αναγκαιότητα, προέκυψε δηλαδή από ανάγκες του ανθρώπινου είδους την εκάστοτε εποχή ή προέκυψε αναγκαστικά; Εν ολίγοις, τη δημιούργησαν οι μη μονάρχες ή εκείνοι που ήταν μονάρχες; Δεν έχει νόημα η ερώτηση αυτή. Εφόσον η μοναρχία δημιουργήθηκε και δεν προϋπήρχε τότε ποιός έδωσε τη δύναμη σε κάποιον να γίνει κύριός του; Και γιατί αυτός και όχι ο άλλος;
Η αναγκαστική θεωρία
Η απάντηση είναι πολύ απλή και θα έλεγα ότι μπορούμε να τη χωρίσουμε σε δυο κύριες κατευθύνσεις. Αρχικά, από την πρώτη ακόμη εγκατάσταση των ανθρώπων σε μέρη, όπου αναπτύχθηκαν η συστηματική γεωργία και σε απώτερο επίπεδο η κοινωνία σε μια οργανωτική δομή, το πρώτο πρόβλημα είχε ήδη προκύψει· ποιος θα έπαιρνε περισσότερη τροφή; Η ιδέα της ίσης διανομής της τροφής στην κοινωνία της αφθονίας που ενέπνευσε τους Μάρξ και Ένγκελς όχι απλώς δεν ίσχυε, μα ίσως ήταν και αποκύημα της φαντασίας της επιτηδευμένης ιστορίας, του μισθοφόρου ιστορικού.

Σκηνές γεωργίας στην αρχαία Αύγυπτο
Κάποιος από τους πρώτους κατοίκους ενός τέτοιου προϊστορικού χωριού κατείχε την έκταση γιατί πρώτος εκείνος την βρήκε, την έσπειρε, την θέρισε και έφαγε τους καρπούς της. Αυτό δημιούργησε την ανάγκη στους υπόλοιπους να πλησιάσουν τον έχοντα τη γη και να του ζητήσουν να παίρνουν κι εκείνοι από τα αγαθά του σε αντάλλαγμα κάποια υπηρεσία, είτε αυτή ήταν βοήθεια στις αγροτικές του εργασίες είτε ήταν το χτίσιμο της καλύβας του. Από μόνη της αυτή η διαδικασία, αυτό το «τριπάκι», αποτέλεσε την απαρχή της διεύρυνσης ενός αντιπραγματιστικού κλάδου της πρώιμης οικονομίας και αναπόφευκτα οδήγησε στην όλο και αυξανόμενη δύναμη και επιρροή αυτού που πρωτοπόρησε σε κάτι. Στην προκειμένη στο να σκάψει τη γη και να τη θερίσει όταν εκείνη απέδωσε τους πρώτους καρπούς της. Αυτή είναι η αναγκαστική θεωρία.
Η θεωρία της αναγκαιότητας
Η θεωρία της αναγκαιότητας ναι μεν συνδέεται με την προηγούμενη αλλά προκύπτει και εν μέρει αυτοτελώς. Τι περιλαμβάνει; Την ίδια την αδύναμη φύση του ανθρώπου. Δηλαδή, ο άνθρωπος προκειμένου να προστατευτεί από το περιβάλλον του και την αδικία, να λύσει τις διαφορές του με άλλα μέλη της κοινωνίας, να προστατευτεί από επιθέσεις ζώων, άλλων φυλών και να βρίσκει ευκολότερα την τροφή του, θέλησε έναν μεσολαβητή. Κάποιον για να «βάζει μπροστά». Κάποιον που θα έχει ίσως να επιδείξει σημαντικές ικανότητες. Αυτή είναι και η γέννηση της αρχηγίας.

Δρυΐδης, θρησκευτικός αρχηγός της κέλτικης κουλτούρας
Γι’αυτό ακόμα και σε πρωτόγονους πολιτισμούς θα δει κανείς την έννοια του αρχηγού που σε σύγκριση με τα δυτικά στοιχεία ανάγεται σε θρησκευτική, δικαστική ή εκτελεστική εξουσία, δηλαδή, σε αρχηγό που πνευματικά ελέγχει την φυλή του, μεσολαβεί για να λύσει τις διαφορές των μελών της, βγάζει κανόνες και τους επιβάλει μέσω του γοήτρου του.

Προϊστορικός οικισμός Σέσκλου
Σε μερικές κοινωνίες μπορεί να συμβαίνει είτε το ένα είτε το άλλο. Σε άλλες και τα δύο ταυτόχρονα. Σε πιο σύγχρονες, θεωρητικά, κοινωνικές δομές η θεωρία της αναγκαιότητας έχει διασπαστεί και τα στοιχεία της πλέον είναι διακριτά μέσω διαφόρων διαφορετικών φορέων. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι πρώτοι άνθρωποι ήταν ανίκανοι να σκεφτούν την έννοια της πολυφωνία. Άλλωστε δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα για εκείνους και συνεπώς μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε για το σύστημα που ακολουθούσαν. Γραπτές πηγές δεν υπάρχουν, κι αν υπάρχουν είναι ανεπαρκείς, λχ οι πήλινες πλάκες των μινωικών ανακτορικών πολιτισμών που επικεντρώνονται σε καταγραφή τροφίμων κλπ.