Frida Kahlo, μια γυναίκα «επανάσταση»

Η Φρίντα Κάλο γεννήθηκε στις 6 Ιουλίου του 1907 σε μια μικρή πόλη του Μεξικού. Στην πραγματικότητα η ίδια ισχυριζόταν ότι γεννήθηκε το 1910, όχι γιατί είχε πρόβλημα με την ηλικία της, αλλά ήθελε το όνομα της να συνδέεται με την μεξικανική επανάσταση. «Γεννήθηκα μέσα στη φωτιά, πρωτοείδα τον κόσμο μέσα στη θέρμη του ξεσηκωμού. Γεννήθηκα μαζί με μια επανάσταση, είμαι χωρίς αμφιβολία παιδί αυτής της επανάστασης και ενός γέρου θεού που λάτρευαν οι πρόγονοί μου. Γεννήθηκα το 1910. Ήταν καλοκαίρι»

Από τη μικρή της ηλικία ήρθε αντιμέτωπη με πολλά προβλήματα υγείας. Στα 6 της χρόνια προσβλήθηκε από πολιομυελίτιδα, η οποία και προκάλεσε ένα είδος δυσμορφίας στο ένα της πόδι. Στα 18 της χρόνια καθηλώθηκε σε αναπηρικό καροτσάκι όταν το λεωφορείο στο οποίο επέβαινε συγκρούστηκε με άμαξα και μια σιδερένια χειρολαβή διαπέρασε την κοιλιά και την μήτρα της, πλήττοντας σοβαρά την αναπαραγωγική της ικανότητα. Έκτοτε ο πόνος και η οδύνη θα υφαρπάξουν την ανέμελη παιδική ζωή της και θα την επαναφέρουν στην σκληρή πραγματικότητα μιας ενήλικης γυναίκας. Πολλαπλές εγχειρήσεις, χρόνιος εθισμός σε παυσίπονα και μια σειρά αποβολών συνθέτουν την ζωή αυτής της γυναίκας. Σε μια προσπάθεια των γονιών της να κάνουν την κόρη τους να ξεφύγει από την οδύνη, της κάνουν δώρο ένα καβαλέτο και τοποθετούν στον ουρανό του κρεβατιού έναν καθρέφτη. Από τότε η Φρίντα θα αρχίσει να ασχολείται με την ζωγραφική. Ένας δρόμος χωρίς επιστροφή. Έτσι, η Φρίντα αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει τον εαυτό της, την ταυτότητα της και αυτή η πάλη με το εσωτερικό της εγώ να  αποτελέσει κίνητρο δημιουργίας, μεταφράζοντας τις εμπειρίες ζωής σε τέχνη.

«The only thing I know is that I paint because I need to»

Πολλές φορές ανατρέχοντας στα νεανικά της χρόνια και διαπιστώνοντας τον πόνο που αυτά εμπεριείχαν θα ζωγραφίζαμε τον καμβά της ζωής της με μελανά χρώματα. Μπερδεμένα ασύμμετρα στοιχεία έτοιμα για μάχη.  Ωστόσο, η Φρίντα Κάλο δε ζωγράφιζε απλώς σε επίπεδους καμβάδες. Κατάφερνε να άρει τις απογοητεύσεις της, να παραμερίσει την προσωπική της τραγωδία και να παράγει τέχνη. Να διοχετεύσει τα εσώτερα της συναισθήματα σε εντυπωσιακά έργα ζωγραφικής.

«I suffered two grave accidents in my life. One was the tram. The other accident is Diego.»

Ο Αντρέ Μπρετόν χαρακτήρισε την τέχνη της Φρίντα Κάλο ως  «Μια κορδέλα τυλιγμένη γύρω από μια βόμβα». Τα έργα της βγαλμένα από τις σκοτεινές οπτικές του υποσυνείδητου -τη δική της πραγματικότητα- μας υπενθυμίζουν τον ψυχικό και σωματικό πόνο, που η ίδια είχε βιώσει. Μια έκρηξη δυναμικότητας και πάθους για ζωή πλήρως εναρμονισμένη με μια εξωτικά όμορφη ύπαρξη, στολισμένη με πολύχρωμα φορέματα, καλύπτοντας με αυτό τον τρόπο  το αδύναμο της σώμα.

Το 1928 ξεκινά η σχέση της με τον κατά 20 χρόνια μεγαλύτερό της διάσημο μεξικανό ζωγράφο Ντιέγκο Ριβέρα σε μία προσπάθεια της να τον προσεγγίσει, έτσι ώστε να του ζητήσει συμβουλές, επιδιώκοντας να ασχοληθεί επαγγελματικά πλέον με τη ζωγραφική. Ο Ριβέρα αναγνώρισε αμέσως το καλλιτεχνικό της ταλέντο, ενθαρρύνοντας την ανάδειξη του. Πρόκειται για έναν μαρξιστή, ο οποίος προσχώρησε στο κομμουνιστικό κόμμα και είχε αρκετά μεγάλη απήχηση στο γυναικείο φύλο. Παντρεύονται το 1929, παίρνουν διαζύγιο το 1939 όταν η Φρίντα μαθαίνει τη σχέση του Ριβέρα με την αδερφή της και ξαναπαντρεύονται ένα χρόνο αργότερα. Ο Ντιέγκο Ριβέρα δεν έκρυψε  ποτέ τις εξωσυζυγικές του σχέσεις. Ίσως και αυτή η σπασμωδική δράση του να οδήγησε την Φρίντα στη σύναψη σχέσεων κατά την διάρκεια του γάμου της με γυναίκες και άλλους άνδρες (ένας εκ των οποίων ήταν και ο Ρώσος μαρξιστής Λεόν Τρότσκι κατά την εξορία του στο Μεξικό) σε ένα ξέσπασμα διαμαρτυρίας και όχι απαραίτητα πράξη επιθυμίας.

Το 1951 η Φρίντα υποβάλλεται σε ένα ακόμη χειρουργείο, στο οποίο και ακρωτηριάζεται το δεξί της πόδι. Παρά τις δυσκολίες δε το βάζει κάτω, συνεχίζει να ζωγραφίζει καθηλωμένη στο κρεβάτι και καταφέρνει σιγά σιγά να ξαναπερπατήσει με την βοήθεια προσθετικού μέλους. Τότε ήταν που έγραψε και την γνωστή φράση «Why do i need feet when i have wings to fly?”. Στις 13 Ιουλίου του 1954 σε ηλικία 47 ετών, φεύγει από την ζωή από πνευμονία, αν και πολλοί ισχυρίζονται πως η αιτία ήταν η υπερβολική δόση αναλγητικών. Όπως έγραψε στο προσωπικό της ημερολόγιο «Περιμένω με χαρά πότε θα εγκαταλείψω τον κόσμο ─ και ελπίζω να μην επιστρέψω ποτέ. Φρίντα». Αργότερα στην αυτοβιογραφία του, ο Ντιέγκο Ριβέρα έγραψε ότι η ημέρα που έχασε την Κάλο ήταν η πιο τραγική ημέρα της ζωής του, συνειδητοποιώντας πολύ αργά, ότι το καλύτερο κομμάτι της ζωής του ήταν η αγάπη του για εκείνη. «Η Φρίντα είναι το μοναδικό παράδειγμα στην ιστορία της τέχνης κάποιου που κατακερμάτισε το στήθος και την καρδιά του για να δείξει τη βιολογική αλήθεια όσων αισθάνεται»

Η Φρίντα Κάλο ήταν μια γυναικεία ύπαρξη, η οποία διοχέτευε τις προσωπικές της ανησυχίες και τραγικές εμπειρίες στα έργα της. Ωστόσο, δε μπορούμε να ισχυριστούμε πως αυτές οι εμπειρίες κάμπτουν το πάθος της για ζωή. Είναι αυτή που έδωσε μια άλλη χροιά στην λέξη «θάνατος». Την μετέτρεψε από απειλή σε κίνητρο. Προσπέρασε τα εμπόδια που της έθετε η φύση με μία δόση χιούμορ και ο δρόμος που επέλεξε οδηγούσε μόνο μπροστά. «Viva La Vida!»

Εach time a woman stands up for herself without knowing it possibly without claiming she stands up for all women.( Maya Angelou)

Η Φρίντα Κάλο αποτέλεσε ένα παράδειγμα για τις γυναίκες, τόσο της εποχής της όσο και της σύγχρονης ζωής. Εξέφραζε τα συναισθήματα της, αποτυπώνοντας τα στους καμβάδες της, δίχως να ενδιαφέρεται για τις επικρίσεις και τα υποτιμητικά σχόλια που θα προσκομίσει. Αν και δεν αυτοαποκαλούνταν φεμινίστρια, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πως αποτέλεσε ένα κομμάτι έμπνευσης για το κίνημα, καθώς τόλμησε να πάει κόντρα στο κοινωνικό κατεστημένο, να θέσει τα δικά της όρια, μόνο και μόνο για να τα ξεπερνά.  Η ίδια της η ζωή ήταν μια έμπνευση, όπως και τα έργα της. Ήρθε αντιμέτωπη με το σώμα της, το κοινωνικό γίγνεσθαι, την ίδια την εποχή. Ένα πρότυπο δυναμισμού, ακτιβισμού, καλλιτεχνικής έκφρασης.  Έζησε μια ζωή γεμάτη χρώματα, όπως η ίδια η επανάσταση.

«The revolution is harmony of colour and form and everything exists and moves only beneath one law, life»

Κοινή χρήση:

Αφήστε ένα σχόλιο