«Ενωμένη» οικογένεια
Μέσα στη δίνη της επικαιρότητας περί της πιθανής ονομασίας των Σκοπίων, το 2017 μας αποχαιρέτησε με τον, ίσως, πιο μακάβριο τρόπο. Μέσα από 2 γεγονότα ενδοοικογενειακής τραγωδίας όπου στο πρώτο περιστατικό, ο Χρήστος Ζαπαντινιώτης, ένας 47χρονος αστυνομικός, δολοφόνησε την πεθερά, τη γυναίκα και την 3χρονη κόρη του, προτού αυτοκτονήσει, ενώ στο δεύτερο περιστατικό ένας 34χρονος, έκαψε ζωντανό τον πατριό του, ενώ αποπειράθηκε να δολοφονήσει με τον ίδιο τρόπο τη μητέρα του και έναν γείτονά του.
Παράλληλα το πρώτο 20ήμερο του 2018 μπήκε με ηχηρές συλλήψεις και καταδίκες παιδόφιλων οι οποίοι βίαζαν ακόμα και τα ίδια τους τα παιδιά.
Τελικά η πολυετής οικονομική κρίση έχει μεγιστοποιήσει τα επιθετικά μας ένστικτα, σε βαθμό που είμαστε ικανοί να προβούμε σε οικογενειοκτονία; Ή μήπως η όλη κατάσταση παραμένει ένας φαύλος κύκλος, με μια Ελλάδα γεμάτη περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, πίσω από κλειστές πόρτες και τραβηγμένες κουρτίνες, να παρακολουθεί αποσβολωμένη τις υποθέσεις του οικογενειοκτόνου Βασίλη Λυμπέρη το 1972, και του παιδοκτόνου Μανώλη Δουρή, την παραμονή πρωτοχρονιάς του 1994;
Στοιχεία που σοκάρουν
Σύμφωνα με την Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, μέσα σε διάστημα ενός έτους, και συγκεκριμένα, από την 19η Νοεμβρίου 2016 έως την 19η Νοεμβρίου 2017, η 24ωρη τηλεφωνική γραμμή δέχθηκε 5.041 κλήσεις και 113 ηλεκτρονικά μηνύματα. Επί του συνόλου των κλήσεων, οι 4.266 (85%) αφορούσαν σε καταγγελίες περιπτώσεων έμφυλης βίας. Από αυτές, οι 3.034 κλήσεις (71%) αφορούσαν σε καταγγελίες των ίδιων των κακοποιημένων γυναικών, ενώ οι 1.232 κλήσεις (29%), αφορούσαν σε καταγγελίες από τρίτα πρόσωπα, κυρίως από φίλους/-ες, γονείς, άλλους συγγενείς και γείτονες.
«Αδύναμο» φύλο
Τα ποσοστά των ανδρών που εξετάστηκαν χωριστά και ανέφεραν ότι είχαν πέσει θύματα φυσικής βίας χωρίς οι ίδιοι να έχουν πρώτοι επιτεθεί (χαστούκι, κλωτσιά, γρατζουνίσματα, πέταγμα αντικειμένων, τραυματισμός κλπ) από τις γυναίκες ήταν: Παντρεμένοι 34,7%, σε συμβίωση 25,2%, διαζευγμένοι 37,6%, σε διάσταση 48,1%, αρραβωνιασμένοι 8% και σε απλή σχέση 23,5%. Τα ποσοστά των γυναικών που εξετάστηκαν ξεχωριστά και ανέφεραν ότι άσκησαν φυσική βία, ενώ δεν βρίσκονταν σε άμυνα ήταν: Παντρεμένες 32%, σε συμβίωση 29,8%, διαζευγμένες 26,8%, σε διάσταση 36%, αρραβωνιασμένες 3% και σε απλή σχέση 26,4%. Στα έγγαμα ζευγάρια οι άνδρες ανέφεραν ότι δέχτηκαν επίθεση σε ποσοστό 31,5%, ενώ οι γυναίκες δήλωσαν ότι επιτέθηκαν σε ποσοστό 38,4%.
Τα εν οίκω μη εν δήμω
Όπως συνήθως έτσι και στην περίπτωση του Ζαπαντιώτη, η γειτονιά ενήργησε κατόπιν εορτής, αναφέροντας σε τηλεοπτικά πάνελ, κάτω από δακρύβρεχτους τίτλους, ότι γνώριζε περί των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, για την ψυχολογική βία που ασκούσε στην πεθερά του, με την παραμικρή λεπτομέρεια, παρόλα αυτά δεν δρούσαν.
Δυστυχώς η συγκεκριμένη τακτική παραμένει σύνηθες φαινόμενο, ακόμα και σήμερα με τους καυγάδες ή ακόμα και την βιαιοπραγία, ανάμεσα σε μέλη μιας οικογένειας, να μένουν μόνο ως αντικείμενο συζήτησης, σε συζητήσεις κουτσομπολιού, στον Κυριακάτικο καφέ ή ακόμα χειρότερα να παραμένουν μυστικά υπό τον φόβο οποιασδήποτε αντίδρασης από μέρος του δράστη.
Πίσω από τις πόρτες
Τελικά, όντως η κρίση μας κάνει πιο επιθετικούς, βγάζοντας τον άγριο εαυτό μας προς τους οικείους μας; Δυστυχώς όχι. Τα περιστατικά αυτά υπήρχαν πάντοτε. ”Ναι άλλα όμως δεν βλέπεις πόσους ανώμαλους βγάζουν στις ειδήσεις;”. Σε αυτό συμβάλλει το Internet, μιας και αποτελεί καταλυτικό παράγοντα ώστε τέτοιες πράξεις να γίνονται ευρέως γνωστές.
Παρόλα αυτά απέχουμε ακόμα πολύ από το να μην βλέπουμε καθημερινά περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας στα ειδησεογραφικά δίκτυα. Ισως μια νότα αισιοδοξίας προσθέτει η θέση της γυναίκας στη σημερινή εποχή, η οποία είναι πολύ ανώτερη από προηγούμενες εποχές. Μέχρι τότε μόνο τομείς όπως η ψυχολογία μπορούν να βοηθήσουν, κάνοντας ένα μη βίαιο μέλλον, λιγότερο ουτοπικό.
