It’s the capital controls, stupid
Ποια είναι τελικά η αλήθεια για τα capital controls; Είναι πράγματι τόσο δυσάρεστα για την κοινωνία; Δεν είναι αυτονόητο πως εάν όντως επηρεάζουν τα άτομα, θα λάμβαναν χώρα κινητοποιήσεις; Δεν θα ξεχύνονταν στους δρόμους οι συνδικαλιστικές οργανώσεις διεκδικώντας την άρση των περιορισμών στις καταθέσεις; Οι ίδιοι δεν ήταν εκείνοι που ξεσήκωναν τους πάντες για οποιαδήποτε μικρότερη αύξηση πέραν αυτών που διεκδικούσαν ή για οποιαδήποτε μείωση που δεν αποδέχονταν; Υπήρξε έστω κάποια ενημέρωση προς τους πολίτες για το τι σημαίνουν πρακτικά τα capital controls για την οικονομία ή αυτό αφορά μόνον τις “εχθρικές” επιχειρήσεις;
Τίποτα από τα παραπάνω δεν έχει συμβεί. Επομένως είτε δεν υπάρχει πραγματικό πρόβλημα είτε αυτό αντιμετωπίζεται αδιάφορα στην καλύτερη των περιπτώσεων. Αναζητώντας κάποιο συμπέρασμα καταλήγουμε σε δύο υποθέσεις.
Από τη μία οι περισσότεροι εκ των συμπολιτών μας πασχίζουν για να καλύψουν τις καθημερινές τους ανάγκες. Είναι δικαιολογημένο πως μέσα στην αγωνία της τρέχουσας και της επόμενης στιγμής, θέματα όχι τόσο οικεία παραμένουν σε κάποιο σκιερό μέρος της σκέψης τους.
Από την άλλη, κάθε σοβαρή προσέγγιση ανάλυσης και παρουσίασης των επιπτώσεων επιβολής των περιορισμών τραπεζικής διάθεσης ρευστότητας αντιμετωπίζεται κυνικά ή καχύποπτα.
Άλλωστε η ελληνική κοινωνική σκέψη γαλουχήθηκε ώστε η σκανδαλολογία να αποτελεί το κύριο και κομβικό σημείο της εγχώριας πραγματικότητας. Η “λάσπη” είναι αυτή που εξυψώνει ή καταβαραθρώνει τα πολιτικά όντα και ενθουσιάζει το κοινό. Όχι στην πλειοψηφία των πολιτών για να είμαστε δίκαιοι. Όμως όταν σε κάθε μαζική έκφραση όπως, για παράδειγμα, οι εκλογές, συμμετέχουν λίγο πάνω από τους μισούς των εχόντων το δικαίωμα-υποχρέωση τότε είναι εύκολη, η χειραγώγηση του συνόλου.
Αν κάνουμε μια αναδρομή σε δηλώσεις και δεσμεύσεις της κυβέρνησης θα πιστέψουμε πως το θέμα των capital controls δεν είναι σημαντικό. Σύμφωνα με τον νυν Πρόεδρο της Βουλής πρόκειται για μια “οριακή μορφή αυστηρής διαπραγμάτευσης” τα οποία σύμφωνα και με τον Π/Θ “..αρχές του 2016 θα έχουν αποσυρθεί.”
Παρά ταύτα, περίπου δυόμιση χρόνια μετά, ο έλεγχος τραπεζικών κεφαλαίων παραμένει, αποτελώντας γάγγραινα για την επιχειρηματική δραστηριότητα και την οικονομική ανάπτυξη. Από τους πρώτους μήνες διαμορφώθηκε μείωση των εξαγωγών κατά 8% ενώ ταυτόχρονα μείωση των εισαγωγών κατά 32%. Με μια πρώτη ματιά μπορεί να υποστηριχθεί πως έχουμε μείωση του εμπορικού ελλείμματος. Αν παρατηρήσουμε βαθύτερα όμως αυτό δεν ισχύει. Τα προϊόντα των εισαγωγών χρησιμοποιούνται άμεσα ή έμμεσα για την παραγωγή άλλων αγαθών και πώληση, στην εγχώρια αγορά αλλά και σε αγορές του εξωτερικού.
Συνεπώς η αδυναμία πληρωμής των εισαγωγών από τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται εν Ελλάδι μειώνει τον τζίρο και τα κέρδη τα οποία ανατροφοδοτούν άλλες επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Παράλληλα, η μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών οδηγεί σε επιπλέον μικρότερα έσοδα για τα ιδιωτικά καταστήματα. Όλα τα παραπάνω οδηγούν σε αποεπένδυση, αύξηση της πραγματικής ανεργίας και συρρίκνωση στα εισοδήματα των εργαζομένων.
Τα προβλήματα αυτά στις επιχειρήσεις και στους καταναλωτές σε συνδυασμό με τη βεβαρημένη φορολογία, οδηγούν στη μετάσταση των προβλημάτων και στο δημόσιο τομέα και στο σύνολο της οικονομίας, λόγω της αύξησης χρεών προς τις τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία και την εφορία.
Ήδη η ασφυξία από την έλλειψη ρευστότητας είναι εμφανής, όσο και αν ακούγονται πανηγυρισμοί και καθησυχαστικές δηλώσεις σε κάθε χαλάρωση των περιορισμών. Δεν είναι μόνο το υπάρχον δημοσιονομικό πρόγραμμα ή τα προηγούμενα προγράμματα ή ακόμα και η λήψη επιπλέον μέτρων για μετά το 2018.
Αν παραφράσουμε τον James Carville
“It’s the capital controls,stupid”.
