Φωτογραφία/ Argy Grd

Όταν συναντήσαμε τον Αύγουστο Κορτώ, στην παρουσίαση του δικού του χρονικού τρέλας.

Ένας από τους πιο πολυσυζητημένους συγγραφείς της νέας γενιάς, έρχεται αντιμέτωπος με τους φόβους του, όπως μας αποκαλύπτει ο ίδιος, και παρουσιάζει στο κοινό το τελευταίο του μυθιστόρημα, «Μικρό χρονικό τρέλας». Μια αυτοβιογραφική εξιστόρηση γεγονότων, που συγκλόνισαν τον ίδιο και τους οικείους του, ιδωμένη, ωστόσο, με άφθονο αυτοσαρκασμό και την αισιόδοξη ματιά της ωριμότητας του Κορτώ. Μια ειλικρινής κατάθεση μιας ταραγμένης ψυχής.

Φωτογραφία/ Argy Grd

Με απόλυτη συνέπεια, ο Αύγουστος Κορτώ, συνάντησε τους αναγνώστες του στο κατάμεστο Public της Στοάς Χιρς, στο κέντρο της πόλης μας. Εύλογα, ο συγγραφέας προσπάθησε να αποτυπώσει με λίγες λέξεις το σκοπό δημιουργίας του συγκεκριμένου έργου και, φυσικά, το περιεχόμενό του.

«Γιατί η ψυχή μας δεν είναι φτιαγμένη ν’ αρκείται στη δυστυχία»

«Στις 28 Δεκέμβρη του 2008, στις τρεις τα χαράματα, ο μεγαλύτερος φόβος μου έγινε πραγματικότητα: κατά το κοινώς λεγόμενον, τρελάθηκα.
Το μυαλό μου – ο κόσμος μου – γκρεμίστηκε, και τη θέση του πήρε μια παντοδύναμη ψύχωση, που σαν παράσιτο με ξενιστή τον ίδιο μου τον εαυτό, τρεφόταν και θέριευε με τις παρανοϊκές ιδέες που γεννούσε ασταμάτητα: ήμουν ο νέος Δαλάι Λάμα, ο Φύλακας στη σίκαλη, πληρωμένοι δολοφόνοι παραμονεύαν στο κατόπι μου.
Σ’ αυτό μου το παραλήρημα, ολοζώντανο ακόμα στη μνήμη μου, στη σύντομη νοσηλεία μου, και στην κατοπινή, θανατερή μου κατάθλιψη, παρέσυρα κι οδήγησα στην απόγνωση όλους τους ανθρώπους της καρδιάς μου, που μ’ έβλεπαν άξαφνα κατακερματισμένο από μιαν ανεξέλεγκτη ψυχική ασθένεια.
Ο ζοφερός Δεκέμβρης του ’08 στη μουδιασμένη Αθήνα. Το ιερό κόκκινο χρώμα. Κι η αυτόχειρας μάνα μου, που χρόνια μετά επιστρέφει από τον Άδη. 
Στο βιβλίο αυτό έγραψα όλα όσα θυμάμαι, χωρίς ν’ αλλάξω τίποτα, και μην κρατώντας τίποτα κρυφό. Γιατί χάρη σ’ αυτές τις αδιανόητες μέρες, κατάφερα, μες στα συντρίμμια του μυαλού μου, να βρω έναν νέο εαυτό, και τον δύσκολο δρόμο που οδηγεί στην ψυχική γαλήνη.
Κι ενώ η ιστορία μου μοιάζει μοναδική, το τέρας της ψυχικής αρρώστιας και του φόβου που σκορπάει είναι κοινό για όλους μας, όπως και το θηρίο της αγάπης, και της κάθε ανθρώπινης δύναμης.
Γιατί η ψυχή μας δεν είναι φτιαγμένη ν’ αρκείται στη δυστυχία.»[i]

Φωτογραφία/ Argy Grd

Για του λόγου το αληθές, ο Κορτώ στο μυθιστόρημα του αφηγείται μερικούς από τους πιο ταραγμένους μήνες της ζωής του. Χρησιμοποιεί χαρακτηριστικά τον όρο «τρέλα», ομιλώντας, όμως, για την κλινική επέκταση του. Προλαβαίνοντας, ίσως, την ερώτηση πολλών από τους παρευρισκόμενους, εξομολογείται πως αντιμετωπίζει τη συγγραφή του βιβλίου, αποδιδόμενο τόσο παραστατικά και με επιμονή στις λεπτομέρειες, ως το μόνο μέσο απαλλαγής από τον φόβο που τον διακατείχε.

[widget id=”text-6″]

Εκμυστηρεύτηκε στο αναγνωστικό κοινό του ότι αποπειράθηκε τρεις φορές να καταγράψει την εμπειρία του. Η πρώτη, μια σύντομη εξιστόρηση 10 περίπου σελίδων, το 2009, στα πλαίσια της ψυχανάλυσης. Κατόπιν, το 2013, μετά τη συγγραφή ενός έργου αφιερωμένου στη μητέρα του «Το βιβλίο της Κατερίνας», που όπως λέει ο ίδιος, άνοιξε τους κρουνούς του παρελθόντος, συνέγραψε την ιστορία του στα αγγλικά, χωρίς να έχει αυτοβιογραφικό χαρακτήρα, με πρωταγωνιστή κάποιον άλλον και όχι τον ίδιο. Επισημαίνει, βέβαια, πως όλο αυτό ήταν μια μάταιη προσπάθεια αποστασιοποίησης, όπως παρατήρησε και ο ίδιος, όταν τον προηγούμενο χρόνο ξεκίνησε τη μετάφραση του έργου.

«Δεν είχε νόημα. Έπρεπε να ιδωθεί χωρίς τη μυθιστορηματική σύμβαση». Με την ολοκλήρωση του βιβλίου ο φόβος και ο δισταγμός παρέμειναν. Πρώτα δεν επιθυμούσε την έκδοση του, στη συνέχεια, προσπάθησε να αποφύγει την περαιτέρω επαφή με το βιβλίο, αποφασίζοντας να μην διεξάγει παρουσιάσεις. Εν τέλει, όμως, αποφάσισε να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει τους φόβους του, όπως συνέβη και με το βιβλίο της Κατερίνας, κι έτσι τον είχαμε απέναντι μας να μας μιλάει για τα παθήματά του.

Φωτογραφία/ Argy Grd

Ο Αύγουστος Κορτώ, διαθέτοντας τον εαυτό του στις ερωτήσεις των αναγνωστών, μας μίλησε για τη σχέση του με τη συγγραφή, αναφέροντάς την ως μια λυτρωτική, για εκείνον πράξη. Χαμογελώντας ελαφρώς αμήχανα περίμενε την επόμενη ερώτηση, στην απάντηση της οποίας μας εξήγησε πώς γίνεται το συγγραφικό του έργο να περιβάλλει τόσο μεγάλες αποστάσεις. Από τα ευθυμογραφήματά του, ως το «Μικρό χρονικό τρέλας» ή το «Βιβλίο της Κατερίνας». Μας είπε πως είναι απόλυτα φυσικό να παρουσιάζονται τέτοιες διακυμάνσεις.

«Γράφω ευθυμογραφήματα γιατί έχω ανάγκη από ευθυμογραφήματα. Μου χρειάζεται αυτή η ιλαρότητα για να παίρνω κι εγώ ανάσες. Η ροπή στα υπόλοιπα βιβλία μου είναι πάντοτε προς το σκοτάδι. Είναι ελκυστικό. Μπορούμε να παραπέμψουμε στο πρώτο χωρίο του Τολστόι στην Άννα Καρένινα: όλες οι ευτυχισμένες οικογένειες είναι ίδιες και απαράλλαχτες. Όμως κάθε δυστυχισμένη οικογένεια τη βαραίνει η δική της ιδιαίτερη δυστυχία.»

«Το τέλος του βιβλίου σας μοιάζει δυσανάλογα αισιόδοξο με την προηγούμενη αφήγηση των γεγονότων. Με την απόσταση και την ωριμότητα από τα πεπερασμένα, έχετε κάνει κτήμα σας την άποψη που εκφράζετε στο τέλος, ότι σε όλη μας τη ζωή βαδίζουμε από το ένα σημείο Ιερής Γης προς το επόμενο.»

Μας απάντησε χρησιμοποιώντας τη φράση της αμερικανίδας Κάρολ Μπερνέτ «Κωμωδία ίσον Τραγωδία συν Χρόνος. Είμαι από τη φύση μου αισιόδοξος γιατί δεν έχω την πολυτέλεια να μην το κάνω».

Και μας αποχαιρέτησε.

«Όσο μένεις εγκλωβισμένος στην ψύχωση, τόσο πιο δύσκολο είναι να βγεις από αυτήν. Τώρα ελπίζω ότι ξεμπέρδεψα.»

Φωτογραφία/ Argy Grd

[i] Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου, «Μικρό χρονικό τρέλας», εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2016