Πηγή Φωτογραφίας

Πέρασαν οκτώ χρόνια από τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου, από τη μέρα που “ειδικός φρουρός πυροβολεί εν ψυχρώ άοπλο μαθητή”. Ήμουν παιδί όταν συνέβη, στην Έκτη Δημοτικού. Δεν μπορούσε να συλλάβει ο νους μου τι είχε συμβεί. Θυμάμαι να ζητώ από τους γονείς μου να μου εξηγήσουν πώς είναι δυνατόν να έγινε κάτι τέτοιο. Θυμάμαι τον πόνο και τα ερωτήματα της μητέρας του και θυμάμαι να αναρωτιέμαι πώς θα ένιωθε η δική μου μητέρα στη θέση της. Ήταν μάλλον από τις πρώτες φορές που η σκληρότητα του κόσμου κατάφερε να διεισδύσει στον προστατευμένο κόσμο που μέχρι τότε ζούσα. Μετά μεγάλωσα, έγινα 15, 16 και έζησα όλες αυτές τις ηλικίες που ο 15χρονος Αλέξης δεν πρόλαβε να ζήσει.

Ο τραγικός θάνατος του Αλέξη Γρηγορόπουλου αποτέλεσε πλήγμα για μια ολόκληρη γενιά, ωστόσο, δεν ήταν ένα μεμονωμένο φαινόμενο. Η «Ελληνική Αστυνομία» είχε ήδη μακρά ιστορία περιστατικών αστυνομικής βίας. Τον Νοέμβρη του 1980, στην πορεία του Πολυτεχνείου, η 21χρονη Σταματίνα Κανελλοπούλου ξυλοκοπείται βάναυσα από ΜΑΤ και εκπνέει στο νοσοκομείο, προτού οι γιατροί να προλάβουν να της προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες. Το πόρισμα του ιατροδικαστή συγκλονίζει: 18 χτυπήματα στο κρανίο, πολλαπλά κατάγματα και βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση. Την ίδια μέρα στην Πλατεία Συντάγματος άγρια επίθεση των ΜΑΤ αφήνει επί τόπου βαριά τραυματισμένο τον 24χρονο Ιάκωβο Κουμή. Ο Ιταλός ιατροδικαστής Ντουράντε περιγράφει ως αιτία θανάτου ένα καίριο πλήγμα αποκοπής του εγκεφάλου. Το 1985, κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων για την επέτειο του Πολυτεχνείου, δολοφονείται ο 15χρονος Μιχάλης Καλτεζάς από πυροβολισμό αστυνομικού στο πίσω μέρος του κεφαλιού.

Αλλά και τα τελευταία χρόνια, ποιος θα μπορούσε να ξεχάσει την περίπτωση του 24χρονου Αυγουστίνου Δημητρίου, του Κύπριου φοιτητή που ξυλοκοπήθηκε άγρια από αστυνομικούς με πολιτικά στη Θεσσαλονίκη στις 17 Νοέμβρη 2006, ώρες μετά τη λήξη της πορείας του Πολυτεχνείου και ενώ ένστολοι παρακολουθούσαν το συμβάν χωρίς να επεμβαίνουν; Η υπόθεση αυτή έμεινε γνωστή ως «Υπόθεση Ζαρντινιέρα», αφού οι αστυνομικοί υποστήριξαν ότι δεν χτύπησαν τον νεαρό, αλλά ότι εκείνος χτύπησε, καθώς στην προσπάθειά του να διαφύγει έπεσε πάνω σε ένα μηχανάκι και κατόπιν σε μια ζαρντινιέρα…

Οι παράνομες πρακτικές της ελληνικής αστυνομίας έχουν οδηγήσει σε καταδίκες της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) που της καταλογίζει αδυναμία -αδιαφορία- πλημμέλεια στην έρευνα περιστατικών ρατσιστικής βίας καθώς και κακομεταχείριση κατά την κράτηση. Παράλληλα, σε πολλές ετήσιες αναφορές της μετά το 2012, η Διεθνής Αμνηστία έχει κάνει λόγο για συστηματικά υπερβολική χρήση βίας εις βάρος διαδηλωτών και δημοσιογράφων, τονίζοντας τις επιπτώσεις που αυτή έχει στο Δικαίωμα Ελευθερίας του Λόγου.

Τα φαινόμενα αδικαιολόγητης αστυνομικής βίας δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, μέσα στο 2016, περισσότεροι από 300 Αφροαμερικανοί σκοτώθηκαν από αστυνομικούς, εκ των οποίων περισσότεροι από 100 ήταν άοπλοι. Το συγκεκριμένο θέμα προβλήθηκε πολύ από την Αφροαμερικανική κοινότητα και είχε ως αποτέλεσμα την ανάδυση του κινήματος ”Black Lives Matter” («Οι ζωές των έγχρωμων έχουν σημασία»). Το 2015, περισσότεροι από 3.000 αστυνομικοί ανακρίθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία για υποθέσεις αστυνομικής βίας, ενώ επίσης το 2015, η Ιταλία καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για περιπτώσεις βασανισμού πολιτών από πλευράς αστυνομικών δυνάμεων.

Το ζήτημα του περιορισμού της αστυνομικής αυθαιρεσίας εμφανίζεται καίριο σε εποχές που απειλούνται τα ίδια τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Οι δημοκρατικές κοινωνίες οφείλουν να εξασφαλίσουν τη συνύπαρξη της ασφάλειας με τη νομιμότητα και την προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών. Καμία ανοχή στην αστυνομική βία δεν νοείται, όταν αυτή παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας ή εκτρέπεται σε πολιτική βία. Η πολιτεία, επομένως, οφείλει να επιδεικνύει βούληση ελέγχου και διερεύνησης των καταγγελιών, να επιβάλλει κυρώσεις σε περιπτώσεις αστυνομικής αυθαιρεσίας και όχι να ανέχεται την ατιμωρησία.