Woman's portrait 20,60 years old.

Το υπερβολικό στρες πέρα από τα ψυχολογικά και σωματικά προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει στον ανθρώπινο οργανισμό, εγκυμονεί κι έναν ακόμη μεγάλο κίνδυνο. Πρόσφατα στοιχεία ερευνών υποστηρίζουν πως τα υψηλά επίπεδα στρες μπορούν να οδηγήσουν σε πρόωρη γήρανση κ αυτό αποδεικνύεται επιστημονικά. Πώς επιδρά, λοιπόν, το άγχος στη διαδικασία της γήρανσης;

Είναι αλήθεια πως άνθρωποι που ζουν ήρεμες και γαλήνιες ζωές απαλλαγμένες από το στρες, συνήθως, φαίνονται και νεότεροι, ενώ αντίθετα άνθρωποι που βιώνουν χρόνιο ψυχολογικό στρες μοιάζουν περισσότερο καταβεβλημένοι και ίσως μεγαλύτεροι ηλικιακά. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι με ποιο μηχανισμό το ψυχολογικό στρες συνδέεται και επηρεάζει τη διαδικασία της βιολογικής γήρανσης του ανθρώπινου οργανισμού;

Επιστημονικές μελέτες εξέτασαν την υπόθεση αυτή, για να βρουν αν όντως το χρόνιο άγχος επιδρά στη γήρανση και αν ναι, τότε με ποιον τρόπο συμβαίνει αυτό. Για να μπορέσουν να εξετάσουν την υπόθεση αυτή, οι πειραματιστές χώρισαν τους συμμετέχοντες, που ήταν γυναίκες της μέσης ηλικίας, σε διαφορετικές πειραματικές ομάδες, ανάλογα με τα επίπεδα στρες που βίωναν στην καθημερινή τους ζωή.

Για να το προσδιορίσουν αυτό, χορήγησαν μια μέτρηση του αντιλαμβανόμενου στρες, δηλαδή μια αυτοαναφορά σχετικά με το πόσο στρες αισθάνεται κάποιος. Στη μία πειραματική ομάδα οι ερευνητές συμπεριέλαβαν γυναίκες που είχαν βιώσει ένα αντικειμενικά στρεσογόνο γεγονός ζωής. Για παράδειγμα,  στην ομάδα αυτή συμμετείχαν μητέρες παιδιών με μία χρόνια ασθένεια. Από την άλλη πλευρά, μια δεύτερη ομάδα, η ομάδα ελέγχου, αποτελούνταν από μητέρες υγιών παιδιών.

Αφού, λοιπόν, οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες σε ομάδες ανάλογα με τα διαφορετικά επίπεδα στρες που αυτοί βίωναν στην καθημερινότητά τους, προέβησαν σε τυπικές βιολογικές διαδικασίες, προκειμένου να μετρήσουν το μήκος των τελομερών των υποκειμένων. Τι είναι, όμως τα τελομερή και πώς εμπλέκονται στη διαδικασία της γήρανσης;

Τα τελομερή αποτελούν ένα βιολογικό μηχανισμό θεμελιώδους σημασίας για τη γήρανση. Συγκεκριμένα, τα τελομερή είναι μια περιοχή των κυττάρων και σχηματίζουν ένα είδος σκούφου στο τέλος του κάθε χρωμοσώματος.

Ανθρώπινα χρωμοσώματα στα οποία διακρίνονται τα τελομερή (με λευκό χρώμα)

Το τελομερές «κονταίνει» ελαφρά κάθε φορά που αναπαράγεται ένα νέο κύτταρο. Συνεπώς, με την πάροδο του χρόνου το τελομερές γίνεται όλο και μικρότερο. Το μήκος του, επομένως, αποτελεί μία ένδειξη της βιολογικής ηλικίας του κυττάρου, σε σχέση με τη χρονολογική.

Με βάση αυτές τις γνώσεις σχετικά με τα τελομερή και το ρόλο που παίζουν στη διαδικασία της γήρανσης, οι ερευνητές έλαβαν και ανέλυσαν δείγματα αίματος από τους συμμετέχοντες, για να προσδιοριστεί το μέσο μήκος του τελομερούς για κάθε υποκείμενο.

Τα ευρήματα της έρευνας αυτής, λοιπόν, έφεραν στο φως μια ισχυρή σύνδεση ανάμεσα στο στρες και το μήκος των τελομερών, επιβεβαιώνοντας έτσι την αρχική υπόθεση των πειραματιστών. Συγκεκριμένα, το χρόνιο υψηλό στρες που βίωναν οι μητέρες που φρόντιζαν παιδιά με μια χρόνια ασθένεια συσχετιζόταν με μικρότερα τελομερή. Ειδικότερα, τα άτομα με υψηλά επίπεδα στρες παρουσίασαν κυτταρική ηλικία 9 έως 17 έτη μεγαλύτερη από την κυτταρική ηλικία των ατόμων που βίωναν χαμηλά επίπεδα στρες. Σε κυτταρικό επίπεδο, δηλαδή, ήταν βιολογικά πιο γερασμένοι από τους άλλους!

Αυτό συμβαίνει, γιατί η εμπειρία του στρες επηρεάζει ποικιλοτρόπως την εσωτερική χημεία του σώματος, συμπεριλαμβανομένου και του κυτταρικού περιβάλλοντος, όπου εδρεύουν τα τελομερή. Έτσι, άνθρωποι με την ίδια χρονολογική ηλικία, αλλά με διαφορετικά επίπεδα στρες, μπορεί να έχουν κύτταρα με τελομερή διαφορετικού μήκους. Μετά από αυτό το επιστημονικό πόρισμα, μάλλον θα πρέπει να σκεφτούμε πολύ σοβαρά αν θα επιτρέψουμε ξανά στον εαυτό μας να αγχωθεί!    

[widget id=”text-6″]