Τα Χριστούγεννα είναι ο παππούς και ο μικρός σου αδερφός
Δε ξέρω σε ποια ηλικία και υπό ποιες συνθήκες σου έγινε η αποκάλυψη ότι δεν υπάρχει Αϊ- Βασίλης. Εγώ θυμάμαι το μεγάλο μου αδερφό να μπαίνει στο δωμάτιο-ένα ανθρωπάκι με πυτζάμες που περίσσευαν από παντού -χέρια, πόδια- με αποτέλεσμα να υπάρχει ο κίνδυνος να τις πατήσει σε κάθε του βήμα, και με ύφος μεγαλοδικηγόρου έτοιμου προς αγόρευση να μου ανακοινώνει τα κάτωθεν: «Δεν υπάρχει Αϊ- Βασίλης. Ανακάλυψα τα γράμματά μας στην αποθήκη. Όλα είναι δουλειές των μεγάλων». Και με περισσή θεατρικότητα να ξεδιπλώνει τα θυμωμένα χέρια του και να μου φανερώνει τα πειστήρια.
Ας είμαστε ειλικρινείς. Η συνειδητοποίηση ότι δεν υπάρχει Αϊ-Βασίλης σημαίνει το τέλος μιας εποχής και μιας αθωότητας που οραματίζεται μηχανορραφίες στη μέση της νύχτας με ζαλιστικά όμορφες συσκευασίες και άρωμα μελομακάρονου -το οποίο θα βρεις το πρωί μισοφαγωμένο από το συμπαθητικό παππούλη με τα κόκκινα ρούχα. Μπορεί να μην τον είδες ποτέ. Ωστόσο η φαντασία σε αυτό το στάδιο της ζωής σου είναι τόσο ενεργή και θαυματουργή, που μπορείς να σκιαγραφήσεις την παραμικρή ρυτίδα του αγαπημένου ήρωα που δε διαθέτει μπέρτα άλλα κόκκινο σκούφο και μια πλειάδα ταράνδων. Και μετά καλείσαι να αποδομήσεις όλο αυτό το μύθο επειδή η πραγματικότητα σου χτυπάει την πόρτα και σου υπενθυμίζει ότι στην πολυκατοικία σας δεν υπάρχει καμινάδα ή ότι ο μπαμπάς φαίνεται πάντα να τρέχει αυτές τις μέρες και να ψωνίζει σακούλες, σακούλες που μοιάζουν πολύ με αυτές που αντικρίζεις το πρωινό του νέου έτους.
Και μετά; Μετά μεγαλώνεις, νομίζεις ότι Χριστούγεννα είναι μόνο το σύνθημα για περισσότερη κατανάλωση, ψεύτικη αγάπη και χαρά. Και υποτιμάς την αξία των γιορτών με τη δικαιολογία ότι δε σε αγγίζουν. Γιατί να κάνουμε καλές πράξεις μόνο αυτήν την περίοδο του έτους; Φιλανθρωπία και ημερολόγια για συλλόγους αντίστοιχου περιεχομένου; Γιατί να στολίσεις; Τα λαμπιόνια θα σου χαρίσουν ευεξία και θα σου φτιάξουν τη διάθεση; Και προτιμάς την ασφάλεια (;) που σου χαρίζει η σκυθρωπή καθημερινότητα με το τρέξιμο και τις αναπόφευκτες σκοτούρες.
Θα σου πω προσωπικά πώς εκλαμβάνω την έννοια «Χριστούγεννα». Το στόλισμα είναι κάτι σαν τελετουργικό. Είναι ο άθλος του μπαμπά να κατεβάσει το δέντρο από την πιο ψηλή ντουλάπα της αποθήκης και οι φωνές της μαμάς να μην τρέχουμε γύρω από το δέντρο γιατί θα γεμίσουμε το σπίτι χρυσόσκονες, ενώ εμείς κρυφογελάμε στο κρατσανητό περπάτημα που προκαλεί η μαγική σκόνη. Είναι το σιντί με τα Χριστουγεννιάτικα που πλέον κολλάει επειδή είναι χιλιοπαιγμένο αλλά δεν πειράζει, γιατί εμείς ξέρουμε τους στίχους ώστε να συνεχίσουμε -έστω και φάλτσα.
Είναι επίσης οι παππούδες σου, που δεν έχεις πολύ χρόνο για να δεις, αλλά τους βλέπεις τώρα. Είναι αυτά τα εντυπωσιασμένα μάτια στη θέα του στολισμένου δέντρου -που για αυτούς είναι σαν απόδειξη ότι είναι ευπρόσδεκτοι στο γιορτινό τραπέζι και η άλλο τόσο εντυπωσιασμένη ματιά του κλασικού και αγαπημένου «πόσο μεγάλωσες!». Είναι συνηθισμένη ατάκα αλλά είμαι σίγουρη ότι κρύβει αλήθεια μέσα της. Ειδικά όταν λέγεται από μάτια που δεν σε βλέπουν, παρά μόνο τρεις φορές το χρόνο. Αλλά και εσύ καταλαβαίνεις ότι και εκείνοι με τη σειρά τους μεγάλωσαν, όταν δεν φτιάχνουν πλέον κουραμπιέδες ή δεν σηκώνονται να χορέψουν. Αρκούνται απλώς σε αυτά τα έρμα τα μάτια που είναι αφιερωμένα σε σένα και τις μεγαλοστομίες σου.
Ξέρω ότι μπορεί τα Χριστούγεννα να μεταμφιέζονται συχνά σε εντυπωσιακά ρεβεγιόν με φανταχτερά φορέματα και σε τραπέζια-αχθοφόρους. Άλλοτε, μπορεί να φοράνε τη μάσκα της συσκευασίας και άλλοτε να ντύνονται φτιαχτή καλοσύνη που βρωμάει και ενοχλεί. Κατά βάθος όμως ξέρεις τι είναι Χριστούγεννα για σένα και ποιος είναι ο αληθινός σκοπός τους.
Να, για παράδειγμα θα σου εκμυστηρευτώ το σχέδιο που έχω καταστρώσει για φέτος. Την ώρα του τραπεζιού και εκεί που όλοι θα έχουμε αδειάσει το πιάτο μας και θα έχουμε ανταλλάξει τις σακούλες μας, θα τρυπώσω όπως έκανα μικρή ανάμεσα στους μεγάλους και θα αντιστρέψω τους ρόλους. Όπως δηλαδή με σήκωνε κάποτε ο παππούς και με χόρευε βαλς, ε, τώρα θα τον σηκώσω εγώ. Και από μέσα μου θα τρέχω να προλάβω το χαμένο χρόνο και να γίνω εγώ ο καθοδηγητής τώρα της ανιακής αγκαλιάς που θα εξακολουθεί να ακολουθεί το ρυθμό σωστά. Αλλά είμαι σίγουρη ότι θα είμαστε πολύ πετυχυμένοι καβαλιέροι. Γιατί; Γιατί η αγάπη -που είναι και ο υποβολέας των Χριστουγέννων- μπορεί να νικήσει και τα γηρατειά και τις ασθένειες-τέρατα. Και να μας δώσει λίγο ακόμα χρόνο, λίγες ακόμη στιγμές. Χριστούγεννα. Θέλω λίγο ακόμη χρόνο για λίγες παραπάνω αγκαλιές.
Σ’ αφήνω γιατί πρέπει να προβάρω τα βήματά μου. Να με θυμηθείς όταν το μικρό σου αδερφάκι σε ρωτήσει για το άρμα του Αϊ-Βασίλη και όταν δεις ότι οι παππούδες σου δυσκολεύονται να ανεβούν τις σημαιοστολισμένες σκάλες του σπιτιού σας. Σύμφωνοι;
Α, και καλά Χριστούγεννα.