Ο Thaler και η θεωρία του ελατηρίου…

Richard Thaler. Ένας εκπρόσωπος της συμπεριφορικής επιστήμης. Ανυπόληπτος, για τους περισσότερους Έλληνες, ευυπόληπτος αρκετά στο εξωτερικό ώστε να κερδίσει το Νόμπελ Οικονομίας για το 2017. Γιατί; Γιατί, επιτέλους ένας οικονομολόγος επιχείρησε να ερευνήσει τον μοναδικό παράγοντα που μέχρι στιγμής απέτυχε η Οικονομική επιστήμη να προσδιορίσει: τον άνθρωπο.

Ο ανθρώπινος παράγοντας σύμφωνα με τον Thaler, είναι ένα ον με μη προβλέψιμες λογικές διεργασίες που προέρχονται από μια πλειάδα προσωπικών αξιών και εμπειριών που επηρεάζονται από χιλιάδες καθημερινούς ανεξέλεγκτους παράγοντες. Τα συμβατικά οικονομικά όπως τόνισε αντιμετωπίζουν τους ανθρώπους ως υπέρ-όντα υπερβολικής λογικής που επεξεργάζονται τα διάφορα μηνύματα της καθημερινότητας ως άλλοι υπέρ-υπολογιστές και σπάνια οδηγούνται σε λάθη. Φυσικά, αυτός ο άξονας προσέγγισης οδήγησε την οικονομική επιστήμη σε τόσο μεγάλη απαξίωση στον 21o αιώνα αφού φάνηκε ανίκανη να προβλέψει καταστροφικά φαινόμενα, όπως η οικονομική κρίση.

[widget id=”text-6″]

Γιατί με ενδιαφέρει μια τέτοια διευκρίνηση; Διότι, επιζείς με καμιά δεκαριά εκατομμύρια κατοίκους σε μια χώρα που έχει πληγεί ανεπανόρθωτα από την οικονομική κρίση τα τελευταία 7-8 χρόνια χωρίς περιθώριο βελτίωσης στον ορίζοντα. Και αυτό γιατί παρόλο που αλλάξαμε τόσες κυβερνήσεις, η ανεργία δεν μειώθηκε, το ΑΕΠ συρρικνώθηκε, το λιανικό εμπόριο βούλιαξε ενώ τα εισοδήματα και οι συντάξεις χτυπήθηκαν από τη δυσβάσταχτη φορολογία και τις περικοπές. Η Ελλάδα, μια χώρα με τόσες επενδυτικές προοπτικές και ευκαιρίες ανάπτυξης κατέληξε να είναι ο τελευταίος παρίας του ευρωπαϊκού Νότου, με τον ισχυρό Βορρά να κάνει τα στραβά μάτια μιλώντας συνεχώς για “πετυχημένα πειράματα και προσπάθειες” αγνοώντας ότι ο ασθενής πέθανε.

Και πώς να μην πεθάνει, αφού οι διασώστες αντιμετώπιζαν από πάντα τους πολίτες αυτής της χώρας ως αριθμούς σε άψυχους τόνους χαρτιού πάνω στα οποία με παραγράφους και υπογραφές οι εκάστοτε ιθύνοντες καταδίκαζαν γενεές επί γενεών Ελλήνων σε φτωχοποίηση και ανισότητα. Φόροι, φόροι, φόροι, αποκρατικοποιήσεις και ιδιωτικοποιήσεις η μόνη συνταγή επιτυχίας και όποτε αυτό αποτύγχανε (σχεδόν πάντα και γρήγορα) αξίωναν το επιχείρημα της εξόδου της χώρας από το χορό.

Η οικονομία δεν “εκτοξεύτηκε” τελικά, αφού επενδύσεις δεν ήρθαν, επιχειρήσεις έκλεισαν και όσοι επενδυτές είναι ακόμη να έρθουν στη χώρα αναμένουν την σταθεροποίηση της κατάστασης. Σταθεροποίηση που απαιτεί πολιτική σταθερότητα, πρόγραμμα και λιγότερα… λαϊκιστικά λογύδρια. Στόχος, να αποτελεί ο μετασχηματισμός της ελληνικής αγοράς σε ένα ευρύ και ευέλικτο ευρωπαϊκό πεδίο επιχειρηματικών δραστηριοτήτων με μικρή κρατική παρέμβαση αλλά ισχυρή νομική και θεσμική εποπτεία για την αποτροπή στρεβλώσεων, που εν έτη 2017 υφίστανται δυναμικά στη χώρα.

Με τους επενδυτές σε αναμονή και τις προοπτικές ανάπτυξης, η ελληνική οικονομία φαντάζει με ένα συμπιεσμένο ελατήριο έτοιμο να εκτοξευθεί. Πράγματι, οι περισσότεροι “ειδικοί” από το σινάφι μου θεωρούν πως βρισκόμαστε στο τέλος του τούνελ και πως ξεκινάει η ανάκαμψη για τη χώρα (κρίνοντας από τα λογιστικά τρικ της κυβέρνησης περί μείωσης της ανεργίας ή την στιγμιαία βελτίωση του ελληνικού χρηματιστηρίου). Οι αφελείς ωστόσο ξεχνούν πως υπάρχει μια θεωρία που στη μηχανική ονομάζεται “Θεωρία του Ελατηρίου”, η οποία περιγράφει την συμπεριφορά ενός ελατηρίου όταν επιδέχεται ένα συγκεκριμένο φορτίο δύναμης…άλλοτε τείνει να συρρικνώνεται και μετά να εκτινάσσεται με γρηγορότερους ρυθμούς ενώ άλλοτε τείνει να παραμορφωθεί τελείως και να μην επιστρέψει ποτέ στην αρχική του κατάσταση.

Κινδυνεύει η Ελληνική Οικονομία από ένα τέτοιο φαινόμενο μόνιμης παραμόρφωσης; Αν παρατηρήσει κανείς την άδικη και ατελέσφορη φορολόγηση τόσο των επιχειρήσεων όσο και των φυσικών προσώπων, το μη ανταποδοτικό ασφαλιστικό σύστημα, το οποίο μόνο την έννοια της ασφάλισης δεν ενσωματώνει, τα κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια τα οποία ξεπερνούν τα 80 δις, την έλλειψη παροχής ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος προς νεοφυείς επιχειρήσεις, την ανεργία του 30% με τους νέους να φεύγουν στο εξωτερικό προς αναζήτηση εργασίας και με τη μερική απασχόληση να αποτελεί τη βασική επιλογή στον κατακερματισμένο ιδιωτικό τομέα, τις περικοπές στα συνταξιοδοτικά και στα επιδόματα, θα έλεγε κανείς πως μια τέτοια περίπτωση δεν απέχει πολύ…ωστόσο ακόμη οι κυβερνώντες φαντασιώνονται την “ιστορική δικαίωση” στον ορίζοντα!

Ή όπως αλλιώς έλεγε και ο Mark Twain,

Μερικές φορές αναρωτιέμαι αν τον κόσμο κυβερνούν κάποιοι έξυπνοι που μας δουλεύουν ή κάποιοι ηλίθιοι που μιλάνε σοβαρά.

Κοινή χρήση:

Αφήστε ένα σχόλιο