Κλειτοριδεκτομή, μια λυπηρή πραγματικότητα
Είναι μία από αυτές τις πρακτικές, που έχουν ως στόχο την υποδούλωση του γυναικείου φύλου. Η κλειτοριδεκτομή συναντάται, κυρίως, σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας. Ως ένα από τα πολλά προβλήματα ,που καλείται να αντιμετωπίσει ο γυναικείος πληθυσμός σε αυτές τις χώρες, έχει επικριθεί ως πρακτική από την πλειονότητα των σύγχρονων χωρών, ενώ ο ΟΗΕ έχει κηρύξει την 6η Φεβρουαρίου ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Κλειτοριδεκτομής, εκπληρώνοντας έτσι την υποχρέωση του απέναντι στα πολυπληθή θύματα.
Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες αντίστοιχες περιπτώσεις, θα φροντίσουμε εκείνη την ημέρα να αναρτήσουμε μια δακρύβρεχτη εικόνα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα αντιδράσουμε για την κατάφορη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την αρχέγονη καταπίεση των γυναικών, ενθυμούμενοι, πιθανώς, το χαρακτηριστικό ”Σημείο Αναγνωρίσεως” της Δημουλά και την επόμενη στιγμή θα επανέλθουμε στο καίριο ζήτημα της τελευταίας αποχώρησης του Master Chef. Είναι μια τάση που, σε διαφορετικό βαθμό, ο καθένας από εμάς έχει υιοθετήσει και, ομολογουμένως, είναι σύμφυτη με την ψυχοσύνθεση μας. Το θέμα αυτό, όμως, για κάποιο λόγο με έκανε να νιώσω με ουσιαστικό τρόπο τύψεις, που έχω την πολυτέλεια να επιλέξω να αναφερθώ σε αυτό, που μπορώ μετά από κάποιο σύντομο χρονικό διάστημα να το προσπεράσω.
Το ακριβές αντικείμενο του γενετήσιου ακρωτηριασμού παρουσιάζει, κατά περιοχές, ορισμένες διαφορές. Σε κάποιες χώρες περιλαμβάνει την αφαίρεση μόνο της κλειτορίδας, σε άλλες αφορά και τα εσωτερικά/εξωτερικά χείλη του αιδοίου. Συνήθως, εφαρμόζεται σε κορίτσια ηλικίας 5-10 ετών, ενώ, πολλές φορές συντελείται και κατά την εφηβεία. Σε χώρες, όπως η Αιθιοπία, η Σομαλία και η Αίγυπτος, τα ποσοστά φτάνουν το 90 %. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, συνολικά 150 εκατομμύρια γυναίκες ανά τον κόσμο έχουν υποστεί κλειτοριδεκτομή.
Γιατί ακρωτηριασμός;
Όλη η φιλοσοφία της κλειτοριδεκτομής σχετίζεται με την υποδούλωση του γυναικείου φίλου και την εξασφάλιση της αφοσίωσης προς τον μελλοντικό σύζυγό . Είναι στενά συνυφασμένη, επομένως, με την γενικότερη αντίληψη που επικρατεί σε εκείνες τις κοινωνίες ως προς τη σχέση των δύο φύλων και τα δικαιώματα των γυναικών. Απλά, σε αυτή την περίπτωση, γίνεται λόγος για καταφανή προσβολή της σωματικής ακεραιότητας ,υγείας,ασφάλειας και ζωής. Στις περισσότερες κοινωνίες αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να εισέλθει μια κοπέλα στο στάδιο της ενηλικιότητας. Παρόλο που δεν είναι άμεσα συνδεδεμένη με κάποια θρησκεία, έχει κυριαρχήσει η άποψη ότι η πράξη αυτή έχει έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα.
Οι συνέπειες αυτής της πρακτικής, που βρίσκει τις ρίζες της στην αρχαίοτητα, είναι πολυεπίπεδες. Όσον αφορά την σωματική υγεία , προκαλεί ,κατά βάση, μολύνσεις, χρόνιους πόνους, ακόμη και στειρότητα ή επιπλοκές στον τοκετό. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η αποτρόπαιη αυτή πράξη συντελείται, συνήθως, σε άθλιες συνθήκες υγιεινής. Τις περισσότερες φορές ,χρησιμοποιούνται ακόμη και σπασμένα γυαλιά για την ολοκλήρωση της. Το ποσοστό θανάτου των γυναικών εξαιτίας όλων των προαναερθέντων- + αιμορραγίας μετά την επέμβαση- είναι εξαιρετικά υψηλό.
Ιδιαίτερα, ως προς την ψυχική υγεία των νεαρών γυναικών, είναι προφανής η επίδραση που ασκεί η κλειτοριδεκτομή. Κρίσιμο πλήγμα υφίσταται και η σεξουαλική τους ζωή. Μη αποδοχή ερεθισμάτων, έλλειψη ικανοποίησης προστίθενται στην ήδη μεγάλη λίστα με τα παραχωρηθέντα προνόμια.
[widget id=”text-6″]
Όσον αφορά το νομικό πλαίσιο,σε αρκετές από αυτές τις χώρες η κλειτοριδεκτομή αποτελεί ποινικά κολάσιμη πράξη. Ωστόσο, εν τοις πράγμασι, καμία κύρωση δεν επέρχεται. Μόλις το 2012 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ κήρυξε ότι συνιστά παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πρόσφατα, αποφασίστηκε μια αντίστοιχη κινητοποίηση από τα κράτη μέλη της Αφρικανικής Ένωσης ως προς την εντατικοποίηση των προσπαθειών περιορισμο΄της πρακτικής. Η αποτελεσματικότητα αυτού του σχεδίου δράσης θα φανεί εν καιρώ. Εντονότερες προσπάθειες για την καταπολέμηση αυτού του προβλήματος καταβάλλουν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ( WΗΟ), το Διεθνές Ταμείο Επείγουσας Βοήθειας των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά ( UNICEF) και το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό ( UNFPA).
Ο επίλογος
Τέτοιου είδους καταστάσεις προβάλλουν με τον πιο ωμό τρόπο την ουσιαστική ανισότητα που επικρατεί στον κόσμο, αυτή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και είναι αυτές οι καταστάσεις, που κάνουν τον αντρικό πληθυσμό, να χαίρεται ενδόμυχα που ανήκει στο ”ισχυρό φύλο” και τις γυναίκες πολίτες προοδευτικών κρατών να ευγνωμονούν την τύχη τους, που δεν γεννήθηκαν σε τέτοια κοινωνία.
Η πρώτη μου προσωπική γνωριμία με το θέμα έγινε με αφορμή ένα βιβλίο, το γνωστό ” Το λουλούδι της ερήμου”. Η ηρωίδα, Γουόρις Ντίρι, αφηγήτρια της δικής της απίστευτης ιστορίας, μας περιγράφει με τον πιο απλό και σοκαριστικό τρόπο την εμπειρία της , την πορεία που ακολούθησε, το στίγμα που την συνόδευε, λόγω της κλειτοριδεκτομής, σε κάθε φάση της ζωής της. Η κοπέλα αυτή κατόρθωσε να ξεφύγει από το περιβάλλον της, να οργανώσει τη ζωή της σε μια προοδευτική χώρα, να κάνει οικογένεια. Η κοπέλα αυτή αποτελεί την εξαίρεση στον κανόνα. Αποτελεί την εγκυρότερη πηγή πληροφόρησης για τα βασανιστήρια που υφίστανται γυναίκες, όπως εμείς. Όσοι το έχουν διαβάσει, ίσως ταυτιστούν μαζί μου ως προς αυτό. Η ανάγνωση αυτού του βιβλίου είναι μια διαρκής πάλη με τον εαυτό σου για να μην αρχίζεις να σκίζεις τις σελίδες. Προφανώς, σας συστήνω να το διαβάσετε.
Δεν θεωρώ ότι θα αλλάξει αυτή η κατάσταση. Ούτε πιστεύω ότι με το να γράφω αναλύοντας το θέμα, συμβάλλω ουσιαστικά στην επίλυσή του. Απλά, νιώθω ότι ο χρόνος που αφιέρωσα σε αυτό, οι σκέψεις που μπορεί να κάνετε διαβάζοντας το και η σιωπηρή ευχή που όλοι διατυπώνουμε για αυτούς τους ανθρώπους μας επιτρέπουν να αναπνέουμε για λίγο χωρίς ψήγματα ενοχής.
Πηγές:
https://smw.ch/article/doi/smw.2011.13137
http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs241/en/
http://www.nationofchange.org/2016/08/06/pan-african-parliament-endorses-ban-fgm/
http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf