«Ιδιωτικό Πανεπιστήμιο: Ο “εφιάλτης” του Δημόσιου ΑΕΙ»
Ζούμε στη χώρα που αναγνωρίζει ως ισάξια των ελληνικών πτυχίων, εκείνα τα πτυχία που δόθηκαν σε ορκωμοσίες ξένων πανεπιστημίων, είτε των Βαλκανίων, είτε της Κύπρου, είτε οποιασδήποτε άλλης χώρας της Ε.Ε. Η χώρα με τα ποικίλα, ιδιαίτερα ευφάνταστα (ορισμένες φορές) ΤΕΙ, που με τη βοήθεια ενός φανταχτερού μεταπτυχιακού, επίσης εκτός Ελλάδας, θα μεταμορφώσουν τους αποφοίτους τους σε ισοδύναμους, ίσως και καλύτερους, των αποφοίτων των ΑΕΙ, που κάποτε είχαν επιλεχθεί ως πρώτη επιλογή στο μηχανογραφικό.
Η χώρα που παρακολουθεί από το 1990 έως και σήμερα, περίπου 185.388 μυαλά επιστημόνων να την εγκαταλείπουν για ένα καλύτερο μέλλον, που θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και δεν θα λυγίζει κάτω από το βάρος της φιλοδοξίας και τα ονείρων τους. Αξίζει φυσικά να σημειωθεί ότι από τον προαναφερόμενο αριθμό, οι 139.041 έφυγαν μεταξύ 2010 (έτος πρώτου μνημονίου) και 2017. Το φαινόμενο «brain drain», όπως είναι ευρέως γνωστό, έχει ουκ ολίγες φορές απασχολήσει την ελληνική κοινωνία, προκαλώντας όλων των ειδών τις αντιδράσεις. Για άλλους σημαίνει την σταδιακή κατάρρευση της ελληνικής πνευματικής και επιστημονικής κοινότητας, ενώ υπάρχουν και εκείνοι που όντας περισσότερο αισιόδοξοι, θεωρούν ότι αποτελεί «ίσως τη μεγαλύτερη ευκαιρία», που απλόχερα εξασφαλίζει στην Ελλάδα «οικουμενικότητα και εξωστρέφεια».
[widget id=”text-6″]
Ταυτόχρονα, η Ελλάδα είναι το μοναδικό κράτος μέλος της Ε.Ε. που δεν διαθέτει ανώτατη ιδιωτική εκπαίδευση, αλλά περιορίζεται σε κολέγια και ιδιωτικές σχολές, που καλύπτουν ένα ελάχιστο εύρος γνωστικών αντικειμένων. Μήπως λοιπόν είναι η ίδια η χώρα που εμμέσως ενισχύει και αυτή με τον τρόπο της το brain drain; Μήπως πέφτει ασυνείδητα σε αντιφάσεις, όταν από τη μία πλευρά αναγνωρίζει το πτυχίο του δημόσιου ΑΕΙ ως ισάξιο του πτυχίου από το ιδιωτικό πανεπιστήμιο της Κύπρου (για παράδειγμα), και από την άλλη δεν επιτρέπει την ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στην ίδια;
Το ιδιωτικό πανεπιστήμιο αντιμετωπίζεται από αρκετούς ως «εφιάλτης» της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης. Ως ένα βήμα που όχι μόνο δεν θα τη συναγωνιστεί «ευπρεπώς», αλλά θα καταφέρει να την υποβαθμίσει. Θα πετύχει ακόμα και τη μετατροπή της σε πολυπόθητο έπαθλο, προσεγγίσιμο μονάχα από τους πιο ευκατάστατους. Προς τι όμως αυτή η επιφύλαξη για την «επέκταση» του ιδιωτικού φορέα σε ένα τομέα που αποτελεί μέχρι σήμερα μονοπώλιο του δημοσίου και η άρνηση του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ τους;
Η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων αναντίρρητα θα μπορούσε να δώσει μία σημαντική ώθηση στην ελληνική οικονομία, με την τελευταία να ακολουθεί μία καθοδική πορεία, παρόλο που ο «αγγλομαθής» Πρωθυπουργός διαβεβαιώνει και καυχιέται για το αντίθετο. Διότι δεν είναι μόνο τα ελληνικά μυαλά που μεταναστεύουν, αλλά και τα κεφάλαια των Ελλήνων γονέων, που προσπαθούν να εξασφαλίσουν ένα πιο σίγουρο, από άποψη επαγγελματικής αποκατάστασης τουλάχιστον, μέλλον στα παιδιά τους. Γιατί λοιπόν να μην κρατήσουμε αυτά τα κεφάλαια εντός των δικών μας συνόρων και να επιτρέψουμε τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας που οι μέχρι τώρα άνεργοι θα στελεχώσουν;
Βέβαια ας μη λησμονηθεί και το γεγονός ότι παρά τις αντιλήψεις που θέλουν το brain drain μία μέθοδο αναγέννησης του ελληνισμού, η άποψη ότι είναι ίσως από τα μεγαλύτερα πλήγματα που η κοινωνία μας υφίσταται, μάλλον είναι η επικρατέστερη και η πιο ρεαλιστική! Η φυγή νέων στο εξωτερικό για σπουδές, δεν λειτουργεί σε καμία περίπτωση υπέρ της ελληνικής κοινωνίας, δεδομένου ότι με αυτό τον τρόπο χαρίζεται στους «ξενιτεμένους» ένα ακόμη κίνητρο (που στοιβάζεται με τη σειρά του σε έναν κατάλογο πολλών άλλων, συμπεριλαμβανομένων καλύτερων επαγγελματικών ευκαιριών και ποιότητας ζωής), να παραμείνουν στην αλλοδαπή και να εργαστούν για αυτή. Το αποτέλεσμα; Η Ελλάδα στερείται όχι μόνο ισχυρότατο εργατικό δυναμικό, αλλά και ένα σύνολο ανθρώπων με γνώσεις, εμπειρίες και την αύρα του Ευρωπαίου πολίτη. Με άλλα λόγια ένα σύνολο ατόμων ικανών να κατοχυρώσουν την πρόοδο και την ανάπτυξη που η χώρα μας έχει τόσο μεγάλη ανάγκη!
Αλλά, προς τι η πεποίθηση ότι το ιδιωτικό πανεπιστήμιο συνεπάγεται την υποβάθμιση του δημοσίου; Ο φόβος επικράτησης του ιδιωτικού έναντι του δημόσιου πανεπιστημίου και η σιγουριά με την οποία εκφράζεται η αντίληψη ότι το δημόσιο πανεπιστήμιο θα υποβαθμιστεί(!) αντλείται από τη γνώση ότι το δημόσιο πανεπιστήμιο μάλλον δεν λειτουργεί όπως θα θα όφειλε. Η ανεπαρκής χρηματοδότηση, το καθεστώς ανομίας και η έλλειψη ελέγχου, ακόμα και οι υποδομές των πανεπιστημίων που υπολειτουργούν σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι μόνο μερικά από τα εμπόδια, που απαγορεύουν στην ανώτατη δημόσια εκπαίδευση να φτάσει στο ύψιστο επίπεδο που μπορεί. Και πέραν αυτού, η επικρατούσα αντίληψη ότι δεν υπάρχει καμία πρόθεση-και φυσικά καμία οικονομική δυνατότητα- για αντιμετώπιση των ποικίλων προβλημάτων και βελτίωση, ενισχύει την ιδιάζουσα αυτή μορφή «φόβου».
Αν φυσικά συμπεριλάβουμε και τη γενικότερη ροπή να επιλέγουμε το ιδιωτικό με τη λογική «το πληρώνω, άρα θα είναι καλύτερο» ή επειδή προσπαθούμε να καρπωθούμε κύρος και «θέση», τα οποία αδυνατούμε να αντλήσουμε από τις ικανότητες και την παιδεία μας (και παιδεία δεν είναι μονάχα τα πτυχία!), δεν είναι ο ιδιωτικός τομέας που θα υποβαθμίσει τον δημόσιο, αλλά η ίδια η νοοτροπία μας!
Χωρίς να είναι ικανό να χαρακτηριστεί πανάκεια των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης, το ιδιωτικό πανεπιστήμιο αποτελεί έναν τρόπο «ανακούφισής» της, σε μερικό βαθμό τουλάχιστον, από τη διαρροή των μελλοντικών Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό και έναν «άσσο» για την ελληνική οικονομία.
Όσον αφορά το φόβο υποβάθμισης του δημόσιου ΑΕΙ, αν είμαστε τόσο σίγουροι ότι το ιδιωτικό πανεπιστήμιο θα πετύχει να κατατροπώσει πανηγυρικά το δημόσιο μετατρέποντας την ανώτατη εκπαίδευση προσβάσιμη μόνο σε μία «εκλεκτή» ελίτ, είναι η κατάλληλη στιγμή όχι να περιορίσουμε την ιδιωτική πρωτοβουλία. Αλλά η κατάλληλη ευκαιρία να δημιουργήσουμε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο αντάξιο και γιατί όχι καλύτερο, του ιδιωτικού!
Για να καταλάβω μας λείπουν ειδικότητες ή θέσεις εργασίας; Γιατί αν δεν ανοίξουν νέες θέσεις εργασίας τι να κάνεις τους πτυχιούχους απ όπου κι αν προέρχονται… είτε από δημόσιο είτε ιδιωτικό φορέα! Ας διεκδικήσουμε σε πρώτη φάση όχι μόνο δυνατό πτυχίο αλλά και μόνιμη δουλειά, η οποία δεν έρχεται από τα πάνω προς τα κάτω αλλά το αντίθετο!