Αυτοεκτίμηση: πόσο σημαντική είναι στη ζωή μας;

Αυτοεκτίμηση… μία έννοια που ακούμε πολύ συχνά και όχι χωρίς λόγο! Η αυτοεκτίμηση είναι ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας που βρίσκεται σε διαφορετικό βαθμό στον κάθε άνθρωπο και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις σκέψεις του, τα συναισθήματά του, τις απόψεις του, τις επιλογές του, καθώς και τις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους. Γνωρίζουμε, όμως, τι ακριβώς είναι η αυτοεκτίμηση, πότε αρχίζει να διαμορφώνεται και πώς διαφοροποιεί και επηρεάζει τους ανθρώπους στη ζωή τους;

     Ως αυτοεκτίμηση θα μπορούσαμε να ορίσουμε τη συνολική εικόνα που έχει ο κάθε άνθρωπος για τον εαυτό του, για παράδειγμα για την εμφάνισή του, τις γνωστικές του ικανότητες, την κοινωνικότητά του, τα ταλέντα του, κ.ά. H αυτοεκτίμηση είναι μια έννοια που διαμορφώνεται από τη βρεφική μας ηλικία και συγκεκριμένα από τις σχέσεις μας με τους «σημαντικούς μας άλλους», που στη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής μας είναι οι γονείς μας. Έπειτα, αναπτύσσεται και αναδιαμορφώνεται καθ’ όλη την πορεία της ζωής μας, είτε μέσα από τις ακαδημαϊκές μας επιδόσεις, είτε μέσα από τις συναναστροφές μας, είτε μέσα από το βαθμό στον οποίο γινόμαστε αποδεκτοί από το κοινωνικό μας περιβάλλον.

    Η αυτοεκτίμηση διακρίνεται σε υψηλή και χαμηλή. Άνθρωποι με υψηλή αυτοεκτίμηση έχουν πίστη στις δυνατότητές τους και δεν κυριεύονται από το φόβο αποτυχίας κάθε φορά που θέτουν στόχους. Τα άτομα αυτά είναι λιγότερο πιθανό να γίνουν θύματα χειραγώγησης ή να παρασυρθούν, καθώς έχουν τον έλεγχο της ζωής τους, διεκδικούν τα δικαιώματά τους και υπερασπίζονται χωρίς φόβο τις απόψεις τους. Από την άλλη πλευρά, τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση έχουν έντονα αισθήματα κατωτερότητας, μεγάλο φόβο αποτυχίας, καθώς και την ανάγκη να αποδεικνύουν συνεχώς στους άλλους ότι αξίζουν. Τα άτομα αυτά είναι, συνήθως, άτομα ανασφαλή, που παραβλέπουν κάθε θετικό τους στοιχείο και επικεντρώνονται μόνο στα αρνητικά.

  Η αυτοεκτίμηση, επομένως, αποτελεί νευραλγικό σημείο της προσωπικότητάς μας. Ίσως, θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι ένα από τα κλειδιά της ευτυχίας στη ζωή των ανθρώπων. Μόνο όταν έχουμε πίστη στις δυνάμεις μας, δε φοβόμαστε να τολμήσουμε… και καλώς ή κακώς μόνο όποιος τολμά πετυχαίνει σ’ αυτή τη ζωή. Γνωρίζω πολύ καλά, πως δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει αμφισβητήσει ποτέ τις ικανότητές του. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βιώσει δύσκολες περιόδους στη ζωή μας, στιγμές που είχαμε ανάγκη την επιβεβαίωση των άλλων, για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε, στιγμές που νιώθαμε πως δε θα τα καταφέρουμε, στιγμές που συγκρίναμε τον εαυτό μας με τους άλλους και αισθανθήκαμε κατώτεροι ή ακόμα και στιγμές που η εμπιστοσύνη απέναντι στον εαυτό μας κλονίστηκε σε τέτοιο βαθμό, ώστε σκεφτήκαμε να τα παρατήσουμε όλα και να σταματήσουμε να θέτουμε στόχους. Καλώς ή κακώς, η ζωή δεν είναι ρόδινη.

   Δυσκολίες υπήρξαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν σε όλους μας. Το σημαντικό, όμως, είναι να αναγνωρίζουμε τα αρνητικά μας συναισθήματα όποτε αυτά εμφανίζονται και να μπορούμε να τα διαχειριστούμε με σκοπό να γίνουμε πιο δυνατοί, πιο ανεξάρτητοι και γιατί όχι και πιο επιτυχημένοι και ευτυχισμένοι άνθρωποι. Ας μη συγκρινόμαστε με τους άλλους, ούτε ως προς την εμφάνιση, ούτε ως προς τη νοημοσύνη, ούτε ως προς τις επιτυχίες ή τις αποτυχίες μας. Ο κάθε άνθρωπος είναι τόσο ξεχωριστός, οι ίδιες εμπειρίες του τον κάνουν τόσο ξεχωριστό. Ας αγαπήσουμε το «είναι» μας, για να μπορέσουν να μας αγαπήσουν και οι άλλοι γι΄αυτό που πραγματικά είμαστε. Εμείς ορίζουμε την ταυτότητά μας, εμείς είμαστε οι μοναδικοί κύριοι του εαυτού μας και οι βασικοί υπεύθυνοι της ευτυχίας ή της δυστυχίας μας. Και στην τελική, στη ζωή δεν έχει σημασία να είμαστε οι τέλειοι και αλάνθαστοι άνθρωποι- δεν ξέρω αν υφίστανται καν αυτοί οι όροι-, αλλά να τολμούμε με όποιο κόστος κι ας είναι να κάνουμε και λάθος. Το λάθος, άλλωστε, δεν είναι αυτό που μας δείχνει το σωστό;